Bedrijven zijn voorzichtig met deals en investeringen, maar weten dat transacties groei op langere termijn mogelijk kunnen maken. Uit onderzoek van PwC blijkt dat het momentum voor transacties dit jaar sterk blijft, vooral bij portfolio-optimalisatie en technologische transformatie.
Na een periode van hoge inflatie, afnemend consumentenvertrouwen en stijgende rentes is het geen verrassing dat er afgelopen jaar geen grote transacties plaatsvonden. Waar wereldwijd het dealvolume scherp daalde in de tweede helft van 2022 nam het transactievolume in Nederland niet zo sterk af. Een teken dat er nog steeds veel transacties in het middensegment van de markt plaatsvinden. Niettemin zien we de taaiere economische omstandigheden op de dealmarkt tot uiting komen in onzekerheid over waarderingen, verschillen tussen bied- en laatprijzen en verminderde toegang tot kapitaal.
‘We gaan terug naar de langetermijngemiddelden voor het aantal transacties, waarbij bedrijven fusies en overnames veel meer zullen inzetten om transformaties te ondersteunen en te bewerkstelligen.’
PwC’s sector- en marktbrede Global M&A Industry Trends: 2023 Outlook laat zien dat er veel activiteit is. We verwachten dat de transactievolumes in Nederland terugkeren naar de langetermijngemiddelden, in combinatie met een aanhoudende stroom van transacties in het middensegment.
Bron: Refinitiv(LSEG), Dealogic en PwC Analyse
Bron: Refinitiv(LSEG), Dealogic en PwC Analyse
Vooruitkijkend benadrukken bedrijven het belang van transacties als een snelle en effectieve manier om strategische doelstellingen te realiseren, ook al blijft er voorzichtigheid geboden bij de uitvoering. De belangrijkste drijfveer voor transacties is de noodzaak die bedrijven voelen om te transformeren met het oog op versnelde digitale ontwikkelingen, veranderende consumentenverwachtingen en netto-nuldoelstellingen.
De uitkomsten van PwC’s recente CEO Survey, waarin 45 procent van de CEO’s aangaf dat het eigen bedrijf over tien jaar niet meer levensvatbaar zal zijn als het op de huidige koers doorgaat, weerspiegelen die ontwikkelingen. ‘Hoge energieprijzen en inflatie stellen de veerkracht van bedrijven op de proef’, zei PwC’s bestuursvoorzitter Agnes Koops-Aukes bij het verschijnen van deze jaarlijkse survey. ’Tegelijkertijd zitten we midden in een energietransitie, gaan technologische ontwikkelingen in hoog tempo door, blijft de arbeidsmarkt krap en hebben bedrijven te maken met voortdurend veranderende regelgeving.’
Wat voor de meeste bedrijven nodig is, is transformatie in plaats van incrementele verandering. Dit transformatietraject kan verschillende vormen aannemen. Datagestuurde klantentransformatie, decarbonisatie van de toeleveringsketen, cyberweerbaarheid en transformatie van het personeelsbestand zijn voorbeelden van hoe een goed uitgevoerde transformatie waarde kan opleveren, ondanks sterke tegenwind in de markt.
‘Bedrijven moeten werken aan een langetermijnplan dat waarde creëert door transformatie en slimme fusies en overnames. Zo blijven zij op koers voor langetermijnsucces.’
Fusies en overnames zullen voorop staan bij strategieën om te groeien, te transformeren en bedrijfsmodellen te digitaliseren. Wij onderscheiden vier prioriteiten voor bedrijven die willen overgaan van transactie naar transformatie: portfolio-optimalisatie, benutting van technologie, werving en behoud van talent en waardecreatie door ESG.
Portfolio-optimalisatie is een belangrijk instrument om bestuurders te helpen hun bedrijven te herpositioneren, te laten groeien en duurzame langetermijnresultaten te behalen. Bedrijven moeten hun totale portfolio opnieuw beoordelen om de vraag te beantwoorden waar zij de meeste waarde toevoegen en waar - in verhouding tot de waarde - zij kosten maken. Ze moeten zichzelf uitdagen in termen van structuur en ontwerp - ‘end to end’ - en opnieuw uitvinden welk werk ze - hoe en waar - doen. Fusies en overnames zijn een krachtige manier om hun portfolio aan te passen om zowel langetermijnwaarde als economische veerkracht te genereren.
De overgrote meerderheid van de CEO's blijft investeren, vooral in automatisering van processen en systemen. Bedrijven richten zich weliswaar op kostenbesparingen, maar met het uitdrukkelijke doel om toekomstgerichte investeringen mogelijk te maken. Technologiegerelateerde overnames kunnen bedrijven helpen te groeien, zelfs onder moeilijke economische omstandigheden. Om levensvatbaar te blijven, moeten bedrijven technologie omarmen en digitalisering stimuleren.
Nu data bedrijfsactiva worden en fusies en overnames meer data-gedreven zijn, is het duidelijk dat data hoog op de strategische agenda van ondernemingen thuishoren. Commitment voor op data gebaseerde technologische capaciteiten die transformatie versnellen, vereisen een vooruitdenkende datastrategie en robuuste datagovernance.
De schaarste op de arbeidsmarkt blijft hoog op de agenda van CEO's in Nederland staan. Het tekort is structureel. Ondanks de verslechterende economische omstandigheden zegt slechts een minderheid zijn personeelsbestand te willen inkrimpen. Het aantrekken en behouden van talent is cruciaal voor bedrijven om de langetermijnambities te realiseren en concurrerend te blijven.
De schaarste op de arbeidsmarkt blijft hoog op de agenda van CEO's in Nederland staan. Het tekort is structureel. Ondanks de verslechterende economische omstandigheden zegt slechts een minderheid zijn personeelsbestand te willen inkrimpen. Het aantrekken en behouden van talent is cruciaal voor bedrijven om de langetermijnambities te realiseren en concurrerend te blijven.
‘De vereiste revisie van bedrijven staat geen afwachtende houding toe, ondanks de huidige onzekere marktomstandigheden en financieringsvoorwaarden. CEO's moeten beschikken over (of werken aan) een blauwdruk van hun toekomstige organisatie. Zij moeten een integrale visie hebben op factoren die waardecreatie stimuleren, zowel op de lange termijn (de opbouw van het toekomstige bedrijf) als op de korte termijn (opties voor inkomsten en kostenbesparingen). Ook potentiële directe factoren - zoals beheer van cash in noodsituaties - verdienen aandacht. Een actieplan is nodig om deze waardecreërende factoren te realiseren.’
Jochem Moerkerken
Value Creation Lead PwC Nederland