ADAPT geeft houvast in complexe wereld
Terwijl de wereld blijft veranderen door megatrends zoals klimaatverandering, de mogelijkheden van technologie, demografische ontwikkelingen en economische en politieke machtsverschuivingen, worstelen overheden, organisaties en burgers met de vraag hoe ze hierop moeten inspelen. Om hierbij te helpen hebben we ADAPT ontwikkeld. ADAPT is een raamwerk dat urgente, mondiale vraagstukken samenvat waarop overheden, bedrijven, organisaties en individuen de komende jaren een antwoord op moeten vinden. COVID-19 heeft deze trends opnieuw zichtbaar gemaakt en tegelijkertijd verder verscherpt.
De wereld is complex, het is ingewikkeld om vat te krijgen op ontwikkelingen en hun gevolgen. ADAPT wilt houvast bieden: het is een raamwerk om de wereld te begrijpen en te analyseren om van daaruit acties te formuleren.
De kloof tussen arm en rijk wordt groter terwijl de middenklasse geleidelijk verdwijnt.
Daardoor:
- neemt de ongelijkheid in kansen toe en sociale mobiliteit af;
- raken kansarme regio’s verder achter;
- worden traditionele geldbronnen (bijvoorbeeld spaargeld, pensioenvoorziening) kleiner;
- zorgt het verschil in toegang tot technologische mogelijkheden voor nog grotere ongelijkheid.
Gevolgen van Covid-19:
- De crisis treft de armste mensen, regio’s en landen het hardst vanwege werk, woonomstandigheden en toegang tot gezondheidszorg;
- de werkloosheid neemt toe aan de onderkant van de arbeidsmarkt, onder meer omdat minder mogelijkheden voor thuiswerk bestaan;
- juist onder kleine bedrijven is het aantal failliessementen groot, aangezien deze bedrijven over minder grote buffers beschikken.
Technologie en klimaatverandering ontwrichten de manier waarop we leven en functioneren als individu, organisatie en maatschappij.
Daardoor:
- moeten bedrijven hun bedrijfsmodellen voortdurend aanpassen;
- moeten bedrijven rekening houden met tekorten aan productiemiddelen, grondstoffen, waardevermindering van activa en verstoringen in de toeleveringsketen.
- worstelen instituties (bijvoorbeeld onderwijs, overheden) met aanpassingen en lopen zij het risico daarin te falen;
- vindt er een grote transformatie van werk plaats door automatisering, waarbij veel traditionele banen verdwijnen;
- verandert de relatie tussen mens en technologie voortdurend;
- bepaalt technologische kapitaal het verschil tussen succes en mislukking;
Gevolgen van Covid-19
- de macht van de grote technologiebedrijven neemt toe, mede dankzij de netwerkvoordelen die een grote marktpositie met zich meebrengt;
- economisch herstel staat bovenaan maatschappelijke en politieke agenda, maar tegelijkertijd kan klimaatverandering juist een impuls zijn voor het inzetten van structurele veranderingen.
De demografische druk op bedrijven, sociale instituties en de economie neemt toe.
Daardoor:
- ontstaan er wereldwijd grote verschillen in consumptiepatronen;
- krijgen we te maken met grote tekorten op de arbeidsmarkt;
- ontstaan ongelijke mogelijkheden voor ontwikkeling tussen landen, onder andere langs de factoren arbeid en kapitaal;
- ontstaan er in oude economieën problemen met de financiering van oudedagsvoorzieningen waardoor mensen pas later met pensioen kunnen;
- staan jonge economieën voor de uitdaging om op grote schaal banen te creëren voor met name jonge mensen.
Gevolgen van Covid-19
- werkloosheid treft relatief veel jongeren, omdat zij vaak werken op basis van flexcontracten, oververtegenwoordigd zijn in de meest geraakte sectoren (zoals de horeca) en vanwege hun gebrek aan werkervaring;
- mogelijke druk op pensioenen en sociale zekerheid als gevolg van een groter aantal ouderen, die bovendien minder middelen tot hun beschikking hebben en toegenomen werkloosheid;
- markten met een sterke bevolkingsgroei, worstelen met het scheppen van voldoende werkgelegenheid.
De internationale consensus brokkelt af terwijl nationalisme en populisme groeit.
Daardoor:
- verdringen acute lokale zorgen mondiale problemen;
- neemt de maatschappelijke tegenstelling toe;
- Concurrentie tussen landen (‘wie is het beste’) neemt toe;
- Focust politieke besluitvorming steeds meer op de regio.
Gevolgen van Covid-19
- economieën gaan meer op lokale schaal functioneren vanwege het verkorten van aanvoerketens en toename van internationale handelsbelemmeringen;
- enerzijds meer concurrentie tussen landen op het gebied van schaarse hulpmiddelen en anderzijds meer samenwerking, bijvoorbeeld op het gebied van de ontwikkeling van een medicijn of vaccin tegen covid-19.
Het vertrouwen in instituties en technologie neemt af.
Daardoor:
- brokkelt de reputatie af van instituties die de steunpilaren vormden van de maatschappij en neemt het draagvlak voor regels af.
- neemt het vertrouwen in persoonlijke en digitale veiligheid af;
- groeit het wantrouwen tegen mensen die niet tot de ‘eigen’ groep behoren;
- groeit de scepsis tegenover de voordelen die veranderingen kunnen brengen;
- vindt steeds meer een debat plaats over wat waar en niet waar is.
Gevolgen van Covid-19
- Wankel vertrouwen in de aanpak van de crisis door overheden en andere instituties;
- Sommige instituties en leiders komen juist sterker uit de crisis, omdat hun handelen vertrouwen opwekt.
PwC’s Boek ‘Ten Years to midnight’ onderzoekt oorzaken en oplossingen voor huidige crises
Voortbordurend op ADAPT, analyseert PwC’s Blair Sheppard in dit boek de oorzaken en gevolgen van de grote mondiale problemen en geeft hij een aanzet voor oplossingen. Volgens Blair Sheppard, zijn de problemen urgent, is de tijd om ze op te lossen beperkt en vergt een aanpak een nieuwe blik op de werkelijkheid. ‘We kunnen niet de logica van de twintigste eeuw gebruiken om deze uitdagingen aan te gaan. Die logica heeft geleid tot een gestage verbetering van de levensstandaard in de hele wereld, maar heeft ook geleid tot de uitdagingen waar we nu mee geconfronteerd worden.’
Blair Sheppard is PwC’s wereldwijde leider op het gebied van strategie en leiderschap. Hij is emeritus hoogleraar en decaan van de Fuqua School of Business van Duke University in North Carolina.
Blair Sheppard is voorstander van ‘local first’, een economie die weliswaar de verbinding zoekt met de rest van de wereld maar die zich allereerst richt op het belang van de directe omgeving. Verder stelt hij dat er meer dan economische indicatoren zoals het bruto nationaal product nodig zijn om successen te meten. Hij pleit aanvullend voor een meer humane technologische ontwikkeling en nieuwe leiderschapsstijlen.
Gerelateerde content
Contact
