‘Doorbreken patronen nodig voor meer kansengelijkheid’

Agnes Koops: ‘Gezien de omvang van voetbal in Nederland heeft de KNVB een brede maatschappelijke functie. Toen we twee jaar terug onze eerste periode als kennispartner aankondigden, kwamen er meteen collega’s vragen of ze konden bijdragen. We willen de KNVB heel graag vanuit onze expertise verder helpen’.

PwC ondersteunt de KNVB bij onder andere optimalisaties van werkprocessen en de ambitie om het voetbal betaalbaar en toegankelijk te houden, bijvoorbeeld door de maatschappelijke (financiële) impact van voetbal inzichtelijk te maken. Hiervoor gebruikt PwC onder meer datatoepassingen en technologie.

Samen werken aan een positieve impact op de samenleving

Verder werken PwC en de KNVB samen aan kansengelijkheid, inclusie en diversiteit, die voor beide organisaties belangrijk zijn. ‘Dat volgt direct uit de maatschappelijke functie die Agnes noemt’, vertelt Meta Römers. ‘De KNVB wil het Nederlandse voetbal naar een steeds hoger niveau brengen en de verbindende kracht inzetten voor een positieve impact op de samenleving.’

‘We hebben in Nederland 1,2 miljoen leden en nog eens miljoenen fans en anderen die bij de sport betrokken zijn; dat is echt een doorsnee van Nederland. Om beslissingen te nemen die het voetbal ten goede komen, is het belangrijk dat ook onze medewerkerspopulatie die doorsnee van Nederland benadert. Nog los van de noodzaak, denken we dat we door diversiteit ook een aantrekkelijkere, leukere werkgever zijn.’

Het verankeren van inclusie

‘Daarbij geldt voor jullie denk ik ook wat we bij PwC zien’, vervolgt Koops. ‘Als je complexe vragen van klanten wil oplossen en vertrouwen wil toevoegen, heb je teams nodig die bestaan uit collega’s met verschillende perspectieven. We richten ons op het verankeren van inclusie in alles wat we doen, met aandacht voor systemen, processen en gedrag. Inclusief leiderschap is nodig om verbinding daartussen tot stand te brengen.’

PwC bevordert kansengelijkheid met speciale aandacht voor gender, seksuele oriëntatie, culturele achtergrond en mensen met een arbeidsuitdaging. Koops vertelt dat klanten van PwC die diversiteit inmiddels echt verwachten. ‘Vorig jaar vroeg een CFO na een pitch door ons team hoe het kwam dat er drie mannen aan tafel zaten. Daar waren goeie redenen voor en al pratend konden we ook vaststellen dat die collega's wel degelijk zeer divers waren. Diversiteit gaat ook voorbij het zichtbare. Maar het is heel goed dat de klant hier vragen over stelde en ons uitdaagde te laten zien hoe we werken naar meer evenredigheid in de top van de organisatie. We hebben daar ook echt wel een goed verhaal over te vertellen.’

Gender en biculturele achtergrond

Vijf jaar geleden heeft de KNVB, in samenspraak met PwC, gekozen om wat diversiteit betreft in eerste instantie een inhaalslag te maken op gender en biculturele achtergrond. Römers: ‘Die focus is belangrijk, we hebben daar nog veel werk te doen. Maar dat neemt niet weg dat we ook breder onze inclusieve boodschap blijven uitdragen, intern en extern’.

Koops vertelt over haar aanwezigheid bij het ‘captains dinner’ van de KNVB, waar de aanvoerders van de vrouwenteams uit de eredivisie tafelden met ‘captains of industry’. ‘De aanvoerders die ik daar sprak, zijn zo bevlogen met de sport bezig, dat vind ik echt inspirerend. Het vrouwenvoetbal heeft de afgelopen tien jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt, maar dat is niet vanzelf gegaan. De manier waarop de KNVB het Nederlands vrouwenelftal een podium geeft, is heel belangrijk voor het voetbal. En het vrouwelijk voetbaltalent krijgt hiermee de rolmodellen die zo nodig zijn.’

Opvallende statistieken over het vrouwenvoetbal

Van die rolmodellen staan Oranje-internationals Sherida Spitse en Daniëlle van de Donk centraal in de campagne 'Stats for Equality', die PwC met de KNVB ontwikkelde. De voetballers spelen een wedstrijdje genaamd 'Guess the Stats' waarin ze opvallende statistieken over het vrouwenvoetbal proberen te raden. Koops: ‘De kracht van data – waar wij als organisatie toch wel van zijn – staat hierin centraal. Op basis van feiten en cijfers brengen we voor het voetlicht wat voor geweldige ontwikkeling het vrouwenvoetbal heeft doorgemaakt’.

Waar het vrouwenvoetbal in de publieke opinie tien jaar terug vooral werd vergeleken met het spel van de mannen, moet de nadruk wat de KNVB betreft op de kracht van het vrouwenvoetbal zelf liggen. Römers: ‘Ze ontwikkelen zich in hun eigen tempo en ze mogen naast elkaar bestaan, met elk eigen kenmerken en een eigen karakter. Zo zien we bij de vrouwenwedstrijden op de tribunes en langs de lijn heel veel gezinnen. Voetbal wordt van jong tot oud met elkaar beleefd. Dat zien we nu bij aanvang van het EK ook weer en dat is prachtig’.

Datagedreven HR-besluitvorming

Pratend over rolmodellen komt ook de posities van Römers en Koops zelf ter sprake. ‘Tien jaar geleden was ik de eerste en enige vrouw in de KNVB-directie. Ik had het prima met mijn mannelijke collega’s hoor, maar het is voor de organisatie harstikke goed dat Marianne van Leeuwen is aangesloten als directeur-bestuurder betaald voetbal. Onze raden van commissarissen en toezicht zijn in de loop der jaren ook gewijzigd en tellen nu drie vrouwelijke leden.’

De KNVB wil het aantal vrouwen in leidinggevende functies verder verhogen, van twaalf naar dertig procent in 2030. Römers: ‘We zien dat vrouwen in de leidinggevende populatie achterblijven, dat is echt een uitdaging. Met PwC zijn we aan het uitzoeken waar het nu precies stokt: bij de werving, selectie, instroom, doorstroom, uitstroom? In het project Datagedreven HR-besluitvorming heeft PwC een dashboard gebouwd waarmee we dit kunnen monitoren. Als we de analyse helder hebben, kunnen we tot interventies besluiten. Dat is overigens wel spannend, want we maken zichtbaar hoe het er nu voor staat. Maar dat is onontkoombaar voor de verandering die we willen’.

Patronen doorbreken nodig voor meer kansengelijkheid 

Koops, de eerste vrouwelijke bestuursvoorzitter van PwC, beaamt de noodzaak tot zichtbaar maken. ‘Het is nodig om patronen te doorbreken. Wij sturen ook al langer aan de hand van data. Daar waar we jaren terug soms promotievoorstellen terugstuurden die geen evenwichtig beeld qua gender gaven met de boodschap er nog eens goed naar te kijken, is dat tegenwoordig niet of nauwelijks nodig. We zijn op de goede weg. Wat rolmodellen betreft, ben ik ook zeer tevreden over ons huidige PwC-bestuur, met drie vrouwen en twee mannen, en onze raad van commissarissen met een fiftyfiftyverdeling.’

Een dashboard zoals PwC voor de KNVB bouwde, past het bedrijf zelf ook toe. ‘Wij geloven in de kracht van data en monitoren onze ontwikkeling nauwgezet. Als er afwijkingen zijn, zoomen we in en nemen we maatregelen. Daartoe vragen we onze collega’s zich vrijwillig te registreren op de diversiteitsonderwerpen die we al noemden, zoals gender en culturele achtergrond, en ook hun seksuele oriëntatie, met als doel om te komen tot een analyse of er een “pink pay gap” is. Zolang de inclusie feitelijk niet volledig is en onze collega's barrières ervaren om wie zij zijn, is er werk aan de winkel.’

Gelijke kansen benutten

Wat waren in de carrières van deze twee bestuurders nu factoren die hen hielpen om gelijke kansen te benutten als de mannen om hen heen? Beiden noemen de rol van de ‘male ally’. Koops: ‘Op cruciale momenten waren er mannelijke partners die de stip voor mij verder legden. Collega’s die zeiden: dat kun jij. Natuurlijk moest ik zelf de stappen nemen, zelf in de wind durven staan – mij verkiesbaar stellen als voorzitter bijvoorbeeld. Maar de steun die ik daarbij had, sterkte mij. Van de vrouwen maar juist ook van de mannen’.

Römers: ‘In mijn loopbaan bij de KNVB en daarvoor twintig jaar bij Randstad Nederland, heb ik inderdaad ook het lef en de betrokkenheid van mannelijke collega’s op cruciale momenten gewaardeerd. Mensen die de gewoontepatronen ter discussie stelden zoals ik dat zelf nu ook probeer te doen’.