Hoe creëer je de ultieme smart city? Bij veel steden en regio’s speelt deze vraag, aldus Mark Dijksman, oprichter en creatief directeur van oneUp. ‘Overheidsorganen reageren nog te afwachtend op de huidige ontwikkelingsmogelijkheden rondom internet of things. Er wordt veel te veel vanaf de zijlijn toegekeken.’
Volgens Mark Dijksman staat smart-wordend Nederland nog in de kinderschoenen. ‘Het is te vergelijken met de beginperiode van het internet. Technologieën als internet of things, datascience en blockchain bieden veel nieuwe mogelijkheden, maar zorgen ook voor nieuwe waarden. Daar moeten overheden een antwoord op hebben.’
Een ‘slimme’ stad of regio wordt gedragen door een op vertrouwen gebaseerde samenwerking tussen alle stakeholders binnen het gebied. Dit vereist flexibiliteit om nieuwe aanpakken uit te proberen. Ook de Nederlandse stedelijke regio’s moeten transformeren nu zij internationaal sterk onderling concurreren op een manier zoals eerder aan landen was voorbehouden.
Voor de gemiddelde burger zijn de ontwikkelingen misschien nog niet zo zichtbaar, maar ze zijn niet meer te stoppen. En vaak zijn ze een verbetering, aldus de energieke Dijksman. ‘Zo worden steeds meer grote machines smart met elkaar verbonden. Vooral virtual reality in combinatie met internet of things en datascience zal binnen steeds meer bedrijven gemeengoed worden. Er zijn nu virtual-realitybrillen waarmee het mogelijk is om in een elektriciteitscentrale realtime te kijken als er ergens een probleem is. Dat soort voorbeelden zullen in vrijwel alle industrieën steeds vaker hun intrede doen. Eén en één wordt in de komende jaren uiteindelijk echt drie. Maar dan moeten steden die smart willen worden, niet vanaf de zijlijn toekijken.’
‘Nederland heeft wereldwijd de meeste investeringen in blockchain (zie kader), een cruciaal element binnen een op vertrouwen gebaseerde samenwerking. Het besef dat blockchain niet alleen een disruptieve invloed heeft op het bankwezen begint gelukkig ook in andere sectoren door te dringen. In Nederland verbinden we alles alleen nog te weinig met elkaar. Het blijven veelal beperkte netwerken. Dat is iets dat de komende jaren zal veranderen.’
‘In Amsterdam heeft bijvoorbeeld een stichting nu de beschikking over een groot aantal sensoren in de stad. Deze sensoren staan met elkaar in verbinding en leveren enorm veel data op. Die netwerken worden vroeg of laat uitgebreid naar andere steden. De gemeente Amsterdam is op dit moment geen partner in dit project. Aan de ene kant fantastisch dat het bottom-up georganiseerd is. Aan de andere kant baart het mij zorgen. Het is voor een regio en een land een cruciale infrastructuur die het mogelijk maakt om een stad uiteindelijk een smart city te maken. De overheid hoeft geen eigenaar te zijn, maar moet wel een faciliterende rol vervullen. Nu grijpen commerciële partijen hun kans. De overheid handelt veel te afwachtend en dat terwijl zij juist over de commerciële belangen heen kan kijken.’
‘Ze moeten uit hun silo’s treden en zorgen dat het land niet alleen beheersbaar, maar vooral toekomstbestendig is. De overheid moet zich op meer gebieden misbaar durven te maken door het inzetten van technologie. Handelingen rondom de Kamer van Koophandel, de hele basisregistratie, kadasters, subsidies en parkeerregistraties zijn allemaal vast te leggen en aan te passen in slimme contracten via blockchain-technologie.’
‘Dat heeft overigens ook een groot voordeel voor de burger, die weer meer in control komt. Je bepaalt als individu tenslotte zelf wie toegang heeft tot welke gegevens. Dat zijn systemen die de overheid kan en misschien wel moet faciliteren.’
‘Niet altijd. Er is in Nederland een tekort aan technologische experts zoals datascientists en blockchain-experts. Bij oneUp leiden we onze eigen mensen op en je ziet dat overheidsinstanties dat ook meer en meer doen. Maar dat moet je wel op de juiste gebieden doen. Ze hoeven bijvoorbeeld geen personeel op te leiden om data op te schonen. Dat ze data-wetenschappers opleiden en/of aannemen, zie ik als een goede ontwikkeling. Zij moeten informatie kunnen duiden om efficiënter te kunnen werken en de kwaliteit van leven in de steden te verbeteren.’
‘Zeer zeker. Niet alleen bij de overheid trouwens. Het is een combinatie van angst en onzekerheid. Het voordeel van het bedrijfsleven is dat het meer met een langetermijnvisie werkt. Tegelijkertijd is er veel druk van buitenaf ontstaan. De ondergang van V&D en Free Record Shop heeft veel bedrijven wel aan het denken gezet.’
‘Je ziet wel dat CEO’s bij grote organisaties de hele gedachte achter internet of things beter begrijpen. Het gaat namelijk niet alleen om de technologie, maar vooral om de strategie. De visie moet bij hen vandaan komen en die hebben ze ook. Dan zorgen bedrijven zoals wij voor de invulling ervan. Bedrijven of overheidsorganen moeten dat ook niet zelf willen doen.’
Softwarebedrijf oneUp is onderdeel van BigData.Company, dat inmiddels drieënhalf jaar bestaat. Door het koppelen van databronnen voorziet het bedrijf organisaties van nieuwe inzichten, waardoor direct verbeteringen kunnen worden doorgevoerd. Anderhalf jaar geleden sloeg BigData.Company de handen ineen met PwC.
Mark Dijksman: ‘Door de samenwerking met PwC brengen we het beste van twee werelden bij elkaar. PwC beschikt over een schat aan data en ervaring die voor ons heel waardevol is. Tegelijkertijd hebben wij een team van gespecialiseerde softwareontwikkelaars. Die aspecten gecombineerd bieden ons een uniek werkveld’.