Hoe accountants bijdragen aan een betere wereld

Stoffige imago helpt niet bij aantrekken jong talent

Aan de buitenkant is niet altijd zichtbaar hoe betekenisvol het werk van accountants is. Daarmee blijft het stoffige imago van onze beroepsgroep in stand. En dat beeld helpt niet bij het aantrekken van jong talent dat noodzakelijk is.

Digitalisering heeft werk accountant veranderd

Dertig jaar geleden bestond een groot deel van het werk van een assistent uit repetitieve en handmatige exercities. Steekproeven, controle van pakbonnen uit het archief, doortellen van financiële overzichten. 

Door digitalisering is dit een steeds kleiner onderdeel van de audit en schuift ons werk steeds meer op naar de controle van niet-financiële informatie en het voeren van het gesprek over dilemma’s en kwetsbaarheden. Het is niet voor niets dat ik in het eerder genoemde artikel heb gezegd dat ‘de traditionele accountant niet meer bestaat’.

Toezien op het vertellen van het eerlijke verhaal

Kort en goed: ons werk gaat inmiddels veel verder dan de controle van de juistheid van de cijfers, maar ziet steeds meer toe op het vertellen van het eerlijke verhaal. Neem een willekeurige voedselproducent die zegt verspilling van eten tegen te gaan en minder plastic te willen gebruiken. Deze twee uitgangspunten bijten elkaar, want verpakking in plastic kan verspilling door bederf terugdringen.

Het is de rol van de accountant om met de producent daarover in gesprek te gaan. Hoe ga je om met dit dilemma, welke afwegingen maak je en hoe transparant ben je daar over? Of wat te denken van de rapportage over CO2-uitstoot? Accountants zijn diegene die deze methodiek tegen het licht houden en kritisch zijn over waar het beter kan. Zo maken we elkaar beter op dit relatief nieuwe vraagstuk.

Maatschappelijk relevant werk

We houden ons niet alleen bezig met klimaatdoelstellingen. Zo'n zeventig keer per jaar wordt het fraudepanel binnen PwC geconsulteerd. Dit betreft meldingen waarbij onze accountants fraude vermoeden. Denk aan betalingen in landen waar dit niet mag, of geldstromen die leiden tot een spoor van omkoping. 

Maatschappelijk relevant werk. Maar dat moeten we beter uitdragen om studenten te enthousiasmeren voor ons vak. En studenten met andere interesses en disciplines horen hier zeker bij. Want een goede audit kan alleen als er veel specialisten worden betrokken (tax, IT-audit, remuneratie, ESG).

Interessante invalshoeken en perspectieven

Dat betekent dat het beroep en de opleiding mensen met andere achtergronden moeten omarmen. Studenten psychologie, sociologie, wiskunde, STEM-profielen bieden allemaal zeer interessante invalshoeken en perspectieven die ons vak simpelweg nodig heeft.

Dat vraagt om meer flexibiliteit en maatwerk om mensen met andere profielen op een goede manier in te laten stromen in de opleiding. Met meer focus op hun toegevoegde waarde voor het beroep en minder focus op de elementen die ze minder beheersen dan een traditionele accountant. Zonder dat dit afbreuk doet aan de kwaliteitseisen, want die zijn terecht hoog.

Maatschappelijke vraagstukken oplossen

Maar tegelijkertijd hoeven niet alle leden van een multidisciplinair controleteam RA te zijn. Ook zonder deze titel spelen zij vanuit hun specialisme een waardevolle rol. Dat vereist wel een andere benadering. Maar het maakt de weg vrij voor het betrekken van jonge generaties bij ons vak, die hun kennis en kunde willen inzetten om maatschappelijke vraagstukken op te lossen.

Werken op een accountantskantoor

Had Peter Bakker dan toch gelijk, toen hij exact tien jaar geleden in Harvard Business Review de column 'Accountants will save the world' schreef? Wat ik in elk geval weet, is dat je geen activist hoeft te worden om bij te dragen aan een betere wereld. Je kunt ook gewoon komen werken op een accountantskantoor.

Deze blog is ook gepubliceerd op Accountant.nl.