Europese oplossing voor Indiase afvalprobleem
SweepSmart maakt afvalsorteercentra Bangalore efficiënter én vervult sociale functie
Met zijn 1,2 miljard inwoners en gebrekkige afvalverwerking heeft India een gigantisch afvalprobleem. In miljoenenstad Bangalore werkt het Nederlandse bedrijf SweepSmart nu aan een afvalverwerkingssysteem op Europees niveau. Daarbij heeft het bedrijf van oprichters Silvia de Vaan en Niels van den Hoek ook een duidelijke sociale functie.
Efficiëntere afvalsorteercentra
‘India heeft reusachtige vuilnisbelten verspreid over het hele land die permanent smeulen en broeien en het grondwater verontreinigen’, vertelt Silvia de Vaan, die samen met Niels van den Hoek SweepSmart oprichtte. ‘Die afvalbergen zijn vaak zo groot dat je over een miljoenenstad kunt uitkijken als je erop staat. Op die afvalbergen werken duizenden afvalrapers die een klein inkomen bij elkaar verdienen door bijvoorbeeld petflessen en papier te verzamelen en te verkopen aan de recyclingsector.’
Door Europese kennis aan te passen aan de Indiase context maakt SweepSmart nu in Bangelore bestaande afvalsorteercentra efficiënter. Daarnaast maakt het bedrijf gebruik van het bestaande informele recyclingproces met straatarme afvalrapers die hun afval verkopen aan lokale handelaren.
Overheid en burgers willen verandering
De aanpak van SweepSmart past bij de wens van zowel de Indiase overheid als de burgers. Zij beginnen druk uit te oefenen om het afvalprobleem aan te pakken en daarmee nog meer milieuschade te voorkomen en de leefbaarheid te waarborgen.
De Vaan: ‘Gemeenten kampen met ernstige milieuproblemen en een gebrek aan ruimte voor nieuwe vuilnisbelten. Ook de centrale overheid beseft dat het zo niet langer kan. De Indiase premier Modi heeft daarom een clean India-campagne gelanceerd.’ Daarnaast is een groep vooraanstaande burgers vijf jaar gelden een rechtszaak begonnen tegen de gemeente Bangalore om een aanpak van het afvalprobleem af te dwingen. ‘De rechtszaak heeft al tot veranderingen geleid, want in Bangalore is inmiddels afvalscheiding ingevoerd. Dit maakte Bangalore een geschikte testgemeente voor onze businesscase.’
Gecombineerd afvalsysteem
De oplossing voor het afvalprobleem in India zien De Vaan en Van den Hoek in een gecombineerd systeem van gedecentraliseerde afvalverwerking, zoals gebeurt in 180 afvalsorteercentra in Bangalore, met daarnaast grote centrale verwerkingsunits. Van den Hoek: ‘Huishoudens in Bangalore scheiden hun afval in drie stromen: droog recyclebaar afval, organisch afval en restafval. Droog afval gaat dan naar sorteercentra, organisch afval kan naar een biogas- of composteerfaciliteit en de rest moet nog wel naar de vuilnisbelt of de verbrandingsoven. Maar dat volume is dan wel aanzienlijk lager.’
Sociale functie van SweepSmart
Van de 180 afvalsorteercentra in Bangalore heeft SweepSmart er drie opgeknapt, uitgebreid en omgevormd tot goedlopende efficiënte sorteercentra. Van den Hoek: ‘Je kunt natuurlijk al het afval naar een grote afvalverbrandingsinstallatie brengen, maar dan is er geen recycling en hebben de waste pickers geen inkomsten meer. Om deze afvalrapers te betrekken bij ons initiatief zijn we samenwerkingen aangegaan met organisaties die hen vertegenwoordigen en hebben we hen een baan gegeven in de nieuwe sorteercentra. SweepSmart heeft dus ook een duidelijke sociale functie.’
Meer efficiëntie door techniek
Door het gebruik van een ingenieuze lopende band werken de afvalsorteerders, de zogenoemde waste managers, nu staand in plaats van op de hurken en kunnen zij meer afval sorteren dan daarvoor. Van den Hoek: ‘De lopende band heeft twee snelheden, waardoor het afval als het ware uit elkaar wordt getrokken en wat het sorteren vergemakkelijkt. De band werd in Europa bedacht en ontworpen, maar we hebben een vereenvoudigde versie in India laten maken. Ook hebben de centra nu een machine om gesorteerd afval te comprimeren tot blokken voor makkelijke opslag en transport.’
In plaats van één ton afval kunnen de centra die SweepSmart heeft aangepakt nu elk vier tot vijf ton afval per dag verwerken met dezelfde hoeveelheid mensen. De Vaan: ‘Meer efficiëntie is belangrijk, want meer afval verwerken betekent meer geld verdienen. Op dit moment kunnen de 180 afvalsorteercentra niet al het droge afval van Bangalore verwerken, maar dat zou wel kunnen als ze allemaal het systeem van SweepSmart zouden invoeren.’
Bijhouden data geeft goed beeld van productiviteit
SweepSmart heeft voor de drie sorteercentra een data-dashboard gemaakt om afvalstromen in kaart te brengen. ‘Een dashboard is noodzakelijk’, zegt De Vaan, ‘want als je zo’n centrum goed wilt runnen moet je weten hoeveel afval er doorheen gaat, wat de productiviteit is, waarom deze verandert en hoe je deze omhoog kunt krijgen.’ Van den Hoek: ‘De data die de centra voorheen bijhielden, verdwenen in een map en daar werd niets mee gedaan. Nu is het team zo getraind dat ze alles goed in de gaten houden en registreren. Door goede training kunnen de waste managers nu eigenlijk een kleine productielijn managen. Het zijn allemaal mensen uit de laagste sociale klasse, maar ze hebben nu een baan om trost op te zijn.’
Heffing op afvalstoffen nodig
Het businessmodel van SweepSmart kent verschillende waardestromen. Van den Hoek: ‘De verkoop van bruikbare materialen aan de bestaande recyclingsector levert geld op. Deze stroom zal groter worden door bronscheiding, omdat het droog afval dan al een aparte stroom is die efficiënter kan worden verwerkt in de sorteercentra. Ook met organisch afval kun je geld verdienen door het te composteren of er biogas van te maken. Maar om afvalverwerking helemaal rendabel te maken, zal in India ook een soort afvalstoffenheffing geheven moeten worden. In vooruitstrevende gemeenten gebeurt dat steeds meer.’
De gemeente Bangalore heeft SweepSmart gevraagd om nog tien afvalsorteercentra om te bouwen. Op termijn is het de bedoeling dat alle 180 sorteercentra worden omgebouwd en het werkproces van SweepSmart gaan implementeren. De Vaan: ‘De gemeente betaalt ons per centrum dat we (ver)bouwen. Na een tijdje zal een sorteercentrum worden overgedragen aan een lokale organisatie, die SweepSmart zal moeten gaan betalen voor de geleverde diensten.’
Toekomst en ambitie
‘De gemeente heeft ons ook gevraagd om een systeem op te zetten voor huisvuilophaaldiensten, smart waste centers en de verzameling en verwerking van organisch afval’, gaat De Vaan verder. ‘Onze werkwijze is altijd: eerst testen of het werkt en daarna uitbreiden. We willen het afvalprobleem in India helpen oplossen, maar tegelijkertijd ook een schaalbaar model ontwikkelen. Op de lange termijn willen we onze aanpak niet alleen in heel India aanbieden, maar in alle minder ontwikkelde landen.’
Studievrienden vinden elkaar in social enterprise
Na haar studie in Delft werkte Sivia de Vaan bij de Boston Consulting Group en in die periode ging ze op secondment bij een social enterprise in biogassystemen. Voor dit bedrijf reisde ze naar India en na het zien van de gigantische afvalbergen daar was haar interesse voor het afvalprobleem in India geboren.
Silvia de Vaan kende Niels van den Hoek, werkzaam bij Van Gansewinkel, uit haar studententijd en haar ervaringen in India waren voor hem aanleiding om zijn afvalexpertise in te zetten voor het afvalprobleem daar.
Nadat Silvia de Vaan en Niels van den Hoek, de oprichters van SweepSmart, in 2014 voor hun businesscase de aanmoedigingsprijs wonnen in de Partnership Verkiezing van het ministerie van Buitenlandse Zaken ging voor hen het balletje echt rollen. Van Gansewinkel maakte het mogelijk dat de twee een aantal weken naar India konden om het afvalprobleem van dichtbij te zien.
Social Impact Lab
SweepSmart was in september 2017 één van de winnaars van het Social Impact Lab. Naast een geldprijs krijgen de winnaars twee jaar coaching van PwC. De Vaan: ‘PwC noemt het coaching, maar het is echt twee jaar support. Een team van zes PwC-professionals adviseert ons over uiteenlopende onderwerpen. Het is een fijn gevoel om een heel team achter je te hebben dat helpt bij het nemen van grote beslissingen. Hierdoor kunnen we echt professionaliseren.’ Van den Hoek: ‘Ook is het goed om met mensen te praten die door een andere bril naar ons bedrijf kijken. En het ging zelfs verder, want PwC’ers in India adviseren ons nu vanuit een Indiase context.’
Contact
