Nu de COVID-19-vaccinatieprogramma's in de meeste landen van start zijn gegaan en Nederland in zijn tweede volledige lockdown zit, publiceren we onze derde SDG-barometer. Deze editie heeft betrekking op de periode van september tot en met november. Deze periode wordt gekenmerkt door een verbetering van financiële indicatoren zoals groei van BBP, het consumentenvertrouwen en het werkloosheidspercentage. De aanhoudende coronamaatregelen zetten echter ook de mentale gezondheid onder druk, vooral van jongeren. Met de start van het vaccinatieprogramma is er weliswaar licht aan het einde van de tunnel, maar er waren momenteel wel diverse mutaties van het virus rond. Het is duidelijk dat corona een grote invloed heeft op de samenleving. Met deze barometer gaan we dieper in op de vraag welke gevolgen corona heeft voor het verwezenlijken van de SDG's.
SDG 8: Waardig werk en economische groei
De groei van het BBP is in het derde kwartaal van 2020 weer opgeveerd na een historisch lage groei in het tweede kwartaal. Dit was vooral te danken aan een forse toename van de consumptie door huishoudens en overheid. De online verkoop kende in november een ongekende groei van 56% en ook de detailhandelsomzet piekte deze maand, dankzij "Black Friday" en "Cyber Monday". Meer ondernemers kregen er vertrouwen in dat ze de coronacrisis op de lange termijn te boven zullen komen.
SDG 10: Ongelijkheid verminderen
De werkloosheid onder jongeren komt nog lang niet in de buurt van het niveau van vóór de pandemie. Hoger opgeleiden hebben werk dat gemakkelijker vanuit huis kan worden verricht. Maar de werkloosheid onder vrouwen blijft echter onevenredig hard stijgen ten opzichte van die onder mannen, ongeacht het opleidingsniveau. De werkloosheidskloof tussen mensen met een niet-westerse achtergrond en de autochtone bevolking wordt steeds groter. Deze pandemie vergroot ongelijkheid.
SDG 13: Klimaatactie
De (gedeeltelijke) hervatting van sociale en economische activiteiten in het tweede en derde kwartaal van 2020 was van cruciaal belang voor veel sectoren die tijdens de eerste golf hard waren getroffen. Als gevolg daarvan is de CO2-uitstoot van de Nederlandse economie in het derde kwartaal echter weer opgelopen, zij het dat de uitstoot nog altijd lager is dan vóór de pandemie.
SDG 17: Partnerschap om de doelen te bereiken
Het vertrouwen in de corona-aanpak van de Nederlandse regering en de mate van tevredenheid met de maatregelen die de EU neemt om de pandemie te bestrijden, zijn tijdens de tweede golf afgenomen. Sinds juli 2020 neemt de scepsis ten aanzien van door de regering genomen coronamaatregelen toe.
Lees hieronder de belangrijkste bevindingen voor Nederland.
SDG 1: De consumptie van huishoudens herstelde zich verder na een sterke daling aan het begin van de coronacrisis, maar bereikte niet het niveau van vóór corona. Consumenten hechten in deze onzekere tijden veel meer waarde aan sparen. De financiële steunmaatregelen van de regering om de werkloosheideffecten en het verlies aan inkomsten te verzachten, werden verlengd. Door de onverwacht langdurige crisis heeft het Rode Kruis zijn budget meer dan verviervoudigd om tot mei 2021 voedselhulp te kunnen bieden in Nederland.
SDG 3: Door de tweede volledige lockdown sinds half december kwam het dagelijks geregistreerde aantal COVID-19-gevallen weer uit op het niveau van september. De oversterfte als gevolg van COVID-19 tijdens de tweede golf vertraagde, maar was in totaal hoger dan bij de eerste golf. 63% van alle IC-patiënten waren opgenomen in verband met COVID-19, waardoor nauwelijks of geen dringend noodzakelijke IC-zorg kon worden verleend aan andere patiënten. Nederland begon als een van de laatste landen in Europa met vaccineren.
SDG 5: 61% van de ziekenhuisopnames en 54% van de sterfgevallen betrof mannen. Onderzoekers over de hele wereld weten nog steeds niet precies hoe dit verschil verklaard kan worden. De toenemende ongelijkheid tussen mannen en vrouwen als het gaat om werkloosheid was vooral zichtbaar in de bouwsector en de informatie- en communicatiesector.
SDG 8: De groei van het BBP veerde in het derde kwartaal van 2020 op, hetgeen vooral te danken was aan een forse toename van de consumptie van huishoudens en de overheid. De online verkoop kende in november een recordgroei van 56% en ook de detailhandelsomzet piekte deze maand, dankzij "Black Friday" en "Cyber Monday". Meer ondernemers kregen er vertrouwen in dat ze de coronacrisis op de lange termijn te boven zullen komen. Ook de groei van het totale aantal vacatures weerspiegelt het toegenomen vertrouwen in het economisch herstel.
SDG 10: De pandemie bleef ongelijkheid versterken. De werkloosheid onder jongeren komt nog lang niet in de buurt van het niveau van vóór de pandemie. Hoger opgeleiden hebben werk dat gemakkelijker vanuit huis kan worden verricht. Desalniettemin bleef de werkloosheid onder vrouwen onevenredig stijgen ten opzichte van die onder mannen, ongeacht het opleidingsniveau. In vergelijking met de autochtone bevolking waren 3 keer zoveel mensen met een niet-westerse migratieachtergrond werkloos
SDG 13: Doordat de economie in het derde kwartaal van 2020 gedeeltelijk weer op gang kwam, is de CO2-uitstoot van de Nederlandse economie in het derde kwartaal weer opgelopen, zij het dat de uitstoot nog altijd lager is dan vóór de pandemie. De energiesector leverde niet alleen de grootste bijdrage aan de CO2-uitstoot, maar steeg ook het sterkst, met 9% ten opzichte van vorig jaar. De vervoerssector bleef het minste bijdragen aan de CO2-uitstoot, maar het vrachttransport via de lucht overtrof in oktober en november 2020 zelfs het niveau van 2019. Dit komt hoogstwaarschijnlijk door de sterke toename van het aantal online aankopen.
SDG 16: Het totale aantal geregistreerde misdrijven bereikte een piek in september 2020 en daalde vervolgens in november en december tot onder het gemiddelde van vorig jaar, net als bij de eerste lockdown in 2020. Na een daling in de zomer rapporteerde de politie in het najaar ruim twee keer zoveel gevallen van cybercriminaliteit als het gemiddelde van het jaar ervoor. Het aantal gevallen van seksueel misbruik is eind 2020 juist gedaald, net als bij de eerste lockdown.
SDG 17: Het vertrouwen in de corona-aanpak van de Nederlandse regering en de mate van tevredenheid met de maatregelen die de EU neemt om de pandemie te bestrijden, zijn tijdens de tweede golf afgenomen. Begin januari 2021 had slechts 45% van de respondenten vertrouwen in de aanpak van de overheid. In oktober 2020 was 55% van de respondenten tevreden over de door de EU genomen maatregelen, hetgeen hoger is dan het Europese gemiddelde.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen door Covid-19 hoger op de agenda
Maria van der Heijden (directeur-bestuurder bij MVO Nederland) over het oplossen van de pandemie en de vergelijking met de oplossing voor het klimaatprobleem.
‘Covid-19 verdwijnt uiteindelijk, maar de onderliggende problemen, zoals de klimaatontwrichting, de afname van biodiversiteit en de kloof tussen arm en rijk, blijven bestaan’.
Gerelateerde content
Contact
Wineke Ploos van Amstel - Haagsma
Chief Sustainability Officer, PwC Netherlands
Tel: +31 (0)65 170 13 44
Volg ons
