Gevolgen sanctiepakket Rusland voor aanbestedende diensten

05/08/22

Verbod op gunnen van opdrachten of concessies aan Russische partijen

In verband met de Russische oorlog tegen Oekraïne heeft de Europese Unie verschillende sanctiepakketten met beperkende maatregelen tegen Rusland aangenomen. Op 8 april 2022 is het vijfde sanctiepakket aangenomen waarin een verbod is geïntroduceerd op het gunnen van opdrachten of concessies aan Russische partijen. Ook moeten aanbestede overeenkomsten met Russische partijen vóór 10 oktober 2022 zijn beëindigd.

De sancties gelden voor alle aanbestedingen en lopende aanbestede overeenkomsten met een waarde gelijk aan of hoger dan de geldende EU-drempels volgens de Aanbestedingswet 2012 en de Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied. Het verbod geldt ook op overheidsaanbestedingen die zijn uitgezonderd in de Aanbestedingswet 2012 en de Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied.

Aanbestedende diensten moeten lopende overeenkomsten met Russische partijen die zijn afgesloten vóór 9 april 2022, vóór 10 oktober 2022 hebben stopgezet. Dit geldt ook voor lopende overeenkomsten waarbij een Russische partij als onderaannemer of leverancier meer dan tien procent van de waarde van de opdracht vertegenwoordigt.

Russische partijen

De sancties gelden voor gunning aan en lopende overeenkomsten met:

personen met een Russische nationaliteit en (rechts)personen die gevestigd zijn in Rusland;
rechtspersonen die voor meer dan vijftig procent eigendom zijn van een Russische entiteit zoals hierboven genoemd; en
(rechts)personen die handelen in belang van of op aanwijzing van een bovengenoemde Russische entiteit.

Ontheffing

In enkele uitzonderingsgevallen kunnen overeenkomsten toch worden voortgezet of kunnen opdrachten aan Russische partijen worden gegund. Hiervoor moet een ontheffing worden aangevraagd bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Een ontheffing kan alleen worden toegewezen als de aanbestedende dienst kan aantonen alles in het werk te hebben gesteld om alternatieven te vinden of het Russische aandeel zo laag mogelijk te krijgen.

Voorbeelden van uitzonderingsgevallen waarvoor een ontheffing kan worden verleend zijn:

strikt noodzakelijke goederen of diensten die alleen of slechts in voldoende hoeveelheden door een Russische partij kunnen worden geleverd;
de aankoop, invoer of het vervoer van aardgas en aardolie, met inbegrip van geraffineerde aardolieproducten, alsmede bepaalde metalen;
bepaalde werkzaamheden met betrekking tot radioactief afval;
de aankoop, invoer of het vervoer van steenkool en andere vaste fossiele brandstoffen (tot 10 augustus 2022).