AI-agents: jouw nieuwe digitale medewerkers

De meeste AI-toepassingen vandaag zijn taakgericht: ze helpen met het samenvatten van een gesprek, het analyseren van data, het beantwoorden van vragen of het maken van een afbeelding. Je geeft een opdracht, de computer voert een taak uit. 

Met de opkomst van Agentic AI zet kunstmatige intelligentie pas écht een reuzenstap vooruit. AI-agents zijn ‘digitale collega's’ die een serie van taken tot een heel proces kunnen uitvoeren. In plaats van een enkele taak uit te voeren op basis van een prompt, kunnen AI-agents zelfstandig werken, leren en beslissingen nemen binnen een breed kader. Ze werken autonoom, leren continu bij en nemen proactief beslissingen om gestelde doelen te bereiken.

Een belangrijk kenmerk van Agentic AI is de samenwerking tussen agents. ‘Waar je nu voor elke taak een aparte app nodig hebt, krijg je straks AI-agents die zelfstandig een heel proces kunnen runnen', zegt Edwin van Bommel. ‘Dat doen ze door samen te werken met andere AI-agents die specifieke opdrachten kunnen uitvoeren.’

‘Zo kan een AI-agent bijvoorbeeld een klantvraag afhandelen en, indien nodig, direct andere agents inschakelen om een bestelling te verwerken, een terugbetaling te doen of een ander probleem op te lossen. Veel agents zijn straks ingebed in softwarepakketten, zoals een ERP-systeem. Daarnaast komen er ook appstores waaruit je agents kunt downloaden. Eigenlijk een “digitaal uitzendbureaus" met gespecialiseerde agents of robots.’

Op deze manier opent Agentic AI de deur naar een breed scala aan toepassingen. Van Bommel: ‘Agents kunnen bijvoorbeeld met een IT-systeem werken om een order te plaatsen of op te zoeken. Ze kunnen zoeken naar informatie in documenten of op het internet, conclusies trekken gebaseerd op data, rekenen, of ze weten hoe processen lopen en weer andere agents aansturen om een heel proces uit te voeren.’ 

Wat Agentic AI uiteindelijk extra krachtig maakt, is het vermogen om continu te leren en zich aan te passen. ‘Een AI-agent hoeft straks niet meer vooraf geprogrammeerd te worden om bijvoorbeeld online succesvol artikelen te verkopen’, legt Van Bommel uit. ‘Hij kijkt dan zelf naar populaire producten, analyseert vervolgens YouTube-video’s met verkoopstrategieën en leert van handleidingen en bestpractices op forums. Door continu processen te optimaliseren en nieuwe data te analyseren, verfijnen AI-agents hun werkwijze en verbeteren ze hun prestaties. En dat zonder tussentijds een kop koffie, mini-break of vakantie. En dit met weinig en wellicht in de toekomst ook zonder menselijke tussenkomst. Dat maakt deze technologie echt zelfstandig: de AI kan zichzelf verbeteren zonder dat er een mens aan te pas komt.’

‘Dat is nog wel de toekomst', vervolgt Van Bommel. ‘Agents moeten eerst getraind worden en daar gaat nog veel werk in zitten. De mens blijft vooralsnog bepalen wat er gebeurt en neemt de laatste beslissing. Daarbij registreren agents wat ze doen en kunnen ze steeds beter de reden voor een beslissing toelichten. Het zogenoemde “reasoning”. Hierdoor kun je agents blijven controleren en bijsturen.’

Desondanks opent de technologie voor bedrijven en organisaties een wereld aan nieuwe mogelijkheden. Agentic AI heeft de potentie om bedrijfsprocessen fundamenteel te veranderen. Een paar concrete voorbeelden:

• Financiën en handel: AI-agents kunnen zelfstandig financiële processen uitvoeren zoals een levering controleren, de factuur controleren, betaalbaar stellen en boeken in de boekhouding
• Klantenservice: AI kan complexe klantvragen afhandelen, leren van interacties en efficiënter reageren.
• Operationele processen: Van voorraadbeheer tot logistiek, AI-agents kunnen processen optimaliseren zonder dat mensen voortdurend moeten bijsturen.
• HR en recruitment: AI-agents zoeken zelfstandig kandidaten en matchen met vacatures, zonder dat een recruiter direct hoeft in te grijpen.
• Juridische ondersteuning: AI-agents kunnen contracten analyseren, juridische risico’s inschatten en zelfstandig documenten opstellen.
• Gezondheidszorg: AI kan medische dossiers analyseren, behandelplannen optimaliseren en artsen ondersteunen bij besluitvorming.

De voordelen van Agentic AI beperken zich niet tot digitale toepassingen en dienstverlening. Ook de link naar de fysieke wereld is snel gelegd. Een goed voorbeeld is te vinden in de onderhoudssector. Van Bommel: ‘Stel je een fabriek voor waar machines en robots continu in bedrijf zijn. Dankzij sensoren verzamelen deze machines realtime data over trillingen, temperatuur en slijtage. Een agentic AI-systeem analyseert deze gegevens en kan subtiele afwijkingen detecteren die wijzen op een mogelijk defect. Op basis daarvan kan AI automatisch een onderhoudsaanvraag genereren, een monteur inplannen en zelfs alvast de benodigde onderdelen bestellen bij de leverancier. Dit voorkomt ongeplande stilstand, verlaagt onderhoudskosten en optimaliseert de inzet van personeel. En maakt zo het hele productieproces efficiënter en betrouwbaarder.’

Van Bommel benadrukt dat bedrijven die deze technologie omarmen, een voorsprong krijgen. ‘Agentic AI levert enorme efficiëntiewinsten op. De bedrijven die nu beginnen met experimenteren, plukken daar over een paar jaar de vruchten van.’

We beleven in deze tijd een historische mijlpaal: mede door de opkomst van Agentic AI vervaagt de grens tussen mens en machine definitief. Mustafa Suleyman, medeoprichter van DeepMind, constateerde dat recent al, en Van Bommel onderschrijft dat: ‘Mensen voeren gesprekken met AI die zo natuurlijk overkomen dat ze niet altijd doorhebben of ze met een mens of een machine spreken. Dat laat zien hoe ver de technologie is gevorderd.’ 

Van Bommel benadrukt hierbij wel het belang van een verantwoorde aanpak. ‘Hoe autonomer deze digitale assistenten opereren, hoe belangrijker het wordt om grip te houden op hun keuzes en onderliggende uitgangspunten. Denk aan de bronnen die ze raadplegen en mogelijke biases in controles en steekproeven. Ethiek, transparantie en betrouwbaarheid zijn hierin onlosmakelijk verbonden.’

‘Bedrijven die AI-agents goed inbedden, profiteren van enorme efficiëntiewinsten. Maar zonder duidelijke richtlijnen en verantwoord gebruik brengt het ook risico’s met zich mee, nog meer dan traditionele AI. Daarom is het cruciaal om hier nu al strategisch over na te denken. Door te investeren in Responsible AI en een helder beleid te formuleren, kunnen organisaties zowel de voordelen benutten als de risico’s beheersen.’

Ondanks de snelle technologische vooruitgang blijven veel bedrijven achter in adoptie. Daardoor groeit de kloof tussen de technische mogelijkheden en de mate waarin bedrijven en organisaties die toepassen: steeds meer kansen blijven onbenut. ‘Het bedrijfsleven loopt nu al achter op wat de technologie kan, en dat gat wordt de komende tijd alleen maar groter’, waarschuwt Van Bommel. ‘Om met AI waarde te realiseren moeten mensen hun gedrag veranderen. Dit vraagt tijd. Bedrijven die nu beginnen met AI, zorgen er ook voor dat het gebruik van AI voor hun mensen gewoon wordt. Vandaar dat “early adopters” moeilijk zijn in te halen. Daarom is mijn advies: begin nu, experimenteer en durf fouten te maken. Er is al zoveel potentie met wat nu op de markt is. En dat is pas het begin.’