De verschuiving van vaardigheden: een analyse van de evolutie van onze competenties

Werken aan het personeel van de toekomst

Welke competenties moeten we ontwikkelen om ook in de toekomst ons werk goed te kunnen doen? Werkenden in Nederland moeten hun vermogen om te blijven leren, hun creativiteit en hun sociale vaardigheden verbeteren als ze over vijftien jaar nog een baan willen hebben. Dit is voor het merendeel van de Nederlanders belangrijker dan het aanleren van technische of IT-vaardigheden. Dit is de belangrijkste conclusie uit het future of work thema rapport ‘The tectonics of skills: measuring the evolution of our skills landscape’ van accountants- en advieskantoor PwC.

Sociale vaardigheden in de toekomst belangrijk

Uit het onderzoek blijkt welke kennis, vaardigheden en vermogens werkenden in 2035 moeten hebben om hun werk goed uit te kunnen voeren. Communicatieve vaardigheden zijn voor alle werkenden cruciaal, maar uit het onderzoek blijkt ook dat we de komende jaren vooral ons leervermogen, onze creativiteit en onze sociale vaardigheden moeten verbeteren. We moeten primair mensen leren hoe zij hun huidige competenties, met name sociale, creatieve en leervaardigheden, kunnen verbeteren, want deze vaardigheden zijn relevant voor bijna alle functies. De gehele beroepsbevolking in Nederland moet deze competenties in de basis, maar liever tot in de puntjes beheersen.

Het was al bekend dat sociale vaardigheden in de toekomst belangrijk worden. Volgens Jan Willem Velthuijsen, hoofdeconoom van PwC, is nu voor het eerst onderzocht hoeveel beter onze sociale vaardigheden moeten worden. “Op een schaal van een tot tien moeten we van een 7,1 naar een 7,2. Dat is vergelijkbaar met het structureel verhogen van de gemiddelde CITO-score van 535 naar 536. Het lijkt niet veel, maar we mogen er heel blij mee zijn.”

In 2035 niet heel veel andere competenties nodig

Uit voorgaande rapporten bleek dat specifieke competenties belangrijker zouden worden voor de banen van de toekomst. Onze data-analyse kwantificeert welke competenties werkenden in Nederland in de toekomst nodig hebben en hoe goed ze deze moeten beheersen. Ook blijkt uit onze analyse dat de competenties die de Nederlandse beroepsbevolking nodig heeft, relatief stabiel blijven. Deze competenties – de kennis, de vaardigheden en de capaciteiten die werknemers in Nederland nodig hebben om hun huidige en toekomstige werk goed te doen – kunnen worden vergeleken met tektonische platen. Net als tektonische platen bestaat het competentielandschap uit grote, algemene clusters van kennis, vaardigheden en capaciteiten die als geheel langzaam moeten veranderen en zich moeten aanpassen aan de eisen van toekomstige banen. Verschuivingen in competenties hebben grote impact, maar voltrekken zich zeer langzaam. Zelfs in 2035 hoeven de meeste werkenden in Nederland niet heel andere competenties te hebben (geleerd) om hun werk goed te kunnen doen. 

Onze analyse laat zien dat Nederland primair werkenden moet helpen om de competenties met toegevoegde waarde voor slimme automatisering en digitalisering beter te beheersen. Deze upgrade moet gericht zijn op twee prioriteiten.

Digitale vaardigheden ontwikkelen

Digitale vaardigheden – het vermogen om met diverse nieuwe technologieën te werken – worden een must op het werk. We moeten ze zien als integraal onderdeel van de vaardigheden die een professional in de 21ste eeuw moet beheersen. Werkenden in Nederland moeten in staat zijn om gebruik te maken van nieuwe technologieën – als eindgebruiker, niet als IT-er. Mensen in alle beroepen - van schoonmakers en lassers tot leraren en architecten - moeten met nieuwe technologieën leren werken. Belangrijk is dat we weten hoe deze technologieën het best kunnen worden toegepast in ons werk nu en in de toekomst, hoe ze ons werk veranderen en hoe ze processen ondersteunen en bedrijfsmodellen veranderen binnen diverse bedrijfstakken. Organisaties in alle bedrijfstakken, groot en klein, moeten het voor alle huidige en toekomstige werkenden mogelijk maken om nieuwe technologieën te gebruiken

Ten tweede laat onze analyse duidelijk zien dat werkenden in Nederland geen compleet nieuwe competenties hoeven te ontwikkelen, maar de bestaande competenties moeten verbeteren door middel van bijscholing. Het vermogen van mensen om met collega’s, klanten en andere stakeholders te communiceren en om te gaan, is en blijft de belangrijkste competentie. In het digitale tijdperk is het voor bedrijven noodzaak dat hun medewerkers de sociale vaardigheden beheersen om goed met collega’s en klanten samen te werken en contact te maken, hun diepste behoeften te begrijpen en een relatie op basis van vertrouwen aan te gaan. Creativiteit en het vermogen om nieuwe kennis op te doen en toe te passen zijn onmisbare attributen voor mensen die zich willen voorbereiden op de nieuwe functies in de toekomst.

Data-analyse en kunstmatige intelligentie laten zien dat marktaandelen afnemen, maar door servicegericht te werken komen wensen van de klant aan het licht waar nog niet aan is voldaan. Creativiteit maakt nieuwe ideeën en productinnovaties mogelijk. En mensen die in staat zijn om te leren en zich aan te passen, kunnen nieuwe technologieën omarmen en ze optimaal gebruiken.

We moeten de tektonische verschuivingen die gaande zijn, een handje helpen. We moeten primair mensen leren hoe zij hun huidige competenties – met name sociale vaardigheden, creatieve vaardigheden en leervaardigheden – kunnen verbeteren. Dez vaardigheden zijn relevant voor bijna alle functies. Deze competenties geven werkzaamheden waar slimme automatisering en digitalisering moeite mee hebben meerwaarde, maken werknemers flexibeler en maken de kans op slagen in een veranderende werkomgeving groter. De gehele beroepsbevolking in Nederland moet deze competenties in de basis, maar liever tot in de puntjes beheersen. Voor bedrijven, werknemers en maatschappij moet dit een speerpunt zijn zodat de tektonische verschuivingen in onze competenties versneld worden.

Download hier het volledige rapport

Wat betekent dit voor uw bedrijf?

Veel CEO’s melden dat ze al enige tijd moeite hebben om nieuwe medewerkers met specifieke competenties te vinden. De enquête van PwC onder CEO’s in 2019 laat een interessante trend zien: 46% van de CEO’s geeft aan dat ze de hoogste prioriteit geven aan bijscholing. Helaas zijn er nog veel andere CEO’s die niet zien dat hun huidige medewerkers al vele competenties hebben die de bedrijven in de toekomst nodig zullen hebben. De huidige medewerkers passen al in de cultuur van de organisatie en kennen veel van de procedures, processen en klanten. Het is vaak makkelijker – en goedkoper – om de kennis en vaardigheden van een medewerker te verbeteren dan om iemand van buiten het bedrijf aan te nemen. Uit onderzoek blijkt dat het drie jaar langer duurt tot iemand van buitenaf hetzelfde werk net zo goed doet als interne kandidaten.36 Mensen die instromen, vragen ook een hoger salaris

Hoe staan uw competenties ervoor?

U kunt met behulp van deze Workforce Competences Tracker inventariseren welke competenties in uw huidige werk het belangrijkst zijn. U kunt uw functie ook vergelijken met andere functies en bekijken welke competenties u voor die functies nodig heeft en op welk niveau u deze competenties moet beheersen. De Workforce Competences Tracker laat u niet alleen zien welke competenties en clusters van competenties in de huidige economie van belang zijn, maar ook welke geschikt zijn voor de toekomst.

Wat kan PwC voor uw bedrijf doen?

Behalve dat de Workforce Competences Tracker inzicht aan individuele biedt in welke competenties van groot belang zijn voor een functie, geeft de Competences Trackers Tool u ook een uitvoerig, op feiten gebaseerd en bruikbare beeld van de impact van automatisering op uw personeel en hun competenties. Deze tool maakt gebruik van data en is gebaseerd op de beste inzichten van onze vestigingen rond de wereld.

Volg ons