Als Statenlid heeft u een eervolle en cruciale functie in het democratische stelsel. Het vaststellen van de jaarrekening is een van uw controlerende taken. Wij kunnen u als accountant daarbij ondersteunen, vanuit brede ervaring bij Provinciale Staten. Bekijk hiernaast hoe wij als factchecker ervoor zorgen dat u zich vooral op beleid en politiek kunt richten.
De planning en controlcyclus (P&C-cyclus) van de provincie geeft inzicht in de beleidsdoelstellingen en de financiële uitvoering ervan. In de jaarlijkse kadernota bepaalt Provinciale Staten de beleidsdoelstellingen op hoofdlijnen. Deze worden uitgewerkt in een begroting. Zowel de kadernota als de begroting zijn onderdeel van het politieke debat waarin de Statenleden het te voeren beleid bepalen.
Statenleden controleren of de afgesproken doelstellingen worden behaald binnen de financiële afspraken. Het college van Gedeputeerde Staten (GS) legt hierover verantwoording af. In de loop van het jaar doen zij dit in tussentijdse rapportages en na afloop in de jaarstukken – dat zijn het jaarverslag en de jaarrekening. De jaarstukken reflecteren daarmee de begroting. Na het jaarrekeningdebat zijn de conclusies weer het startpunt voor nieuw beleid. Dan stellen de statenleden weer een kadernota en begroting vast en begint de P&C-cyclus opnieuw.
De kadernota vraagt van het college en van de Staten om te beoordelen of politieke doelen bijgesteld moeten worden. Zijn er ontwikkelingen die van invloed zijn op het wel of niet kunnen realiseren van de doelen? Of moeten doelen in de tijd anders worden gepland? Daarnaast geeft de kadernota kaders voor het opstellen van de begroting. Martine Koedijk helpt Statenleden op weg met concrete adviezen rondom de kadernota.
In de begroting worden ambities en beoogde maatschappelijke effecten vertaald in doelstellingen, prestaties en budgetten. Statenleden bepalen de onderwerpen en de diepgang waarmee zij gedurende het jaar geïnformeerd worden via tussentijdse rapportages.
Om Statenleden een helpende hand te bieden geven wij concrete adviezen hoe de rapportages uit de planning & control-cyclus zijn te gebruiken, te beginnen met de begroting.
In de managementletter of boardletter staan de uitkomsten van de tussentijdse controle door de accountant. Hierin staat hoe het is gesteld met de interne beheersing van de belangrijkste processen binnen de gemeente of provincie. Vijf adviezen hoe Statenleden de managementletter of boardletter kunnen gebruiken.
De najaarsnota, ook wel tweede bestuursrapportage genoemd, geeft een update van financiële en beleidsmatige voortgang van het lopende jaar en een vooruitkijk richting de jaarrekening. De najaarsnota is een belangrijk instrument richting de jaarrekening en het volgende jaar.
Hoe dat instrument is te gebruiken, vertelt Martine Koedijk aan de hand van concrete tips.
Het college legt via de jaarrekening beleidsmatig en financieel verantwoording af aan de inwoners. Het debat over de jaarstukken wordt in de praktijk vaak overschaduwd door voorbereidingen op de komende begroting en het begrotingsdebat. De focus ligt op de al dan niet ontstane financiële ruimte. Hierdoor verliest het jaarrekeningdebat aan kracht en blijven verbetermogelijkheden liggen voor de effectiviteit en efficiëntie van zowel het beleid als de interne organisatie.
Martine Koedijk vertelt hoe Statenleden de jaarrekening als instrument kunnen gebruiken aan de hand van vijf concrete adviezen. De adviezen gelden ook voor raadsleden.
Omdat het jaarverslag een groot document is, is het lezen van de samenvatting een goed begin. Hierin staan de bestuurlijke en financiële hoofdlijnen beschreven. Statenleden kunnen met name letten op:
Het jaarverslag laat zien welk beleid in het afgelopen jaar is gerealiseerd. Statenleden kunnen er speciaal op letten:
Deze paragraaf van de jaarstukken gaat in op de risico’s en de bijbehorende beheersmaatregelen die Gedeputeerde Staten heeft getroffen. Statenleden kijken er met name naar:
| Kengetal | VNG-advies | Landelijke gemiddelde begroting 2022 |
| Netto schuldquote Dit cijfer geeft inzicht in het niveau van de provinciale schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen |
<90 % groen <130% oranje >130% rood |
-17,1% |
| Netto schuldquote gecorrigeerd Via dit kengetal wordt duidelijk wat het aandeel is van de verstrekte leningen in de exploitatie |
<90% groen <130%oranje >130% rood |
-68,5% |
Om de financiële gezondheid van uw provincie te bepalen, zijn financiële kengetallen ontwikkeld in de verslaggevingsregels voor provincies – het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Deze kengetallen staan in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing van het jaarverslag.
Heeft u (juridisch) advies nodig?
Vragen over belastingen?
Heeft u vragen over de inrichting van uw informatiebeveiliging?
Vragen over de inrichting en realisatie van warmtenetten, windmolens en zonneparken?
Heeft u vragen over bijv. P&C-cyclus, risicomanagement of het budgetrecht van de raad?
Vragen over de inrichting (governance) van deze samenwerkingsverbanden?
Partner en sectorvoorzitter Lokale Overheden, PwC Netherlands
Tel: +31 (0)61 830 45 41
