Nieuw box 3-stelsel 2025: data levering door ketenpartners

Wat betekent dit voor ketenpartners?

Het kabinet stelt voor het box 3-stelsel vanaf 2025 vorm te gegeven als een vermogensaanwasbelasting, waarbij jaarlijks belasting wordt geheven over de reguliere inkomsten (zoals rente, dividend, huur en pacht) en de waardeontwikkeling van vermogensbestanddelen (zoals koerswinst of koersverlies van aandelen en waardestijging of waardedaling van onroerende zaken).

Een belastingheffing op basis van werkelijk rendement is naar zijn aard complexer dan het huidige forfaitaire systeem en er zijn ook meer gegevens nodig dan in het huidige forfaitaire stelsel. Dit heeft grote gevolgen voor banken, verzekeraars en andere ketenpartners.

Met de beoogde inwerktreding per 2025 moeten financiële instellingen de administraties per 31 december 2024 operationeel hebben om per 1 januari 2025 de juiste gegevens te kunnen registreren. Deze gegevens worden dan per 1 januari 2026 aan de Belastingdienst gerenseigneerd.

Er vindt regelmatig overleg plaats met de ketenpartners zodat bij het ontwerpen van het nieuwe stelsel en de implementatie tijdslijn rekening kan worden gehouden met de gevolgen voor deze ketenpartners.

Hierna leest u meer over de beoogde vormgeving van box 3 vanaf 2025 en vervolgens in meer detail wat de impact is voor u als ketenpartner.

Box 3 vanaf 2025: heffing over werkelijk rendement

Het kabinet stelt voor het nieuwe box 3-stelsel vorm te gegeven als een vermogensaanwasbelasting, waarbij jaarlijks belasting wordt geheven over de reguliere inkomsten (zoals rente, dividend, huur en pacht minus de kosten) en de waardeontwikkeling van vermogensbestanddelen (zoals koerswinst of koersverlies van aandelen en waardestijging of waardedaling van onroerend goed). Er wordt dus niet gekozen voor een vermogenswinstbelasting, waarbij jaarlijks alleen de reguliere inkomsten en de vermogenswinsten (bij verkoop van een vermogensbestanddeel) worden belast. De keuze voor een vermogensaanwasbelasting is onder andere gemaakt om langdurig uitstel van belastingheffing te voorkomen. Op verzoek van het Ministerie van Financiën heeft PwC eerder onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om box 3 te heffen op basis van werkelijk rendement. In dat onderzoek is op basis van de beschikbaarheid van data naar voren gekomen dat een vermogenswinstbelasting beter uitvoerbaar is dan een vermogensaanwasbelasting. De grondslag van box 3, c.q. de samenstelling van vermogensbestanddelen die in box 3 vallen, zal gelijk blijven.

Nieuw box 3-stelsel: impact voor ketenpartners

Het nieuwe box 3 stelsel gaat gepaard met additionele verplichtingen voor ketenpartners met betrekking tot het aanleveren van gegevens voor de vooraf ingevulde aangifte en voor controle van de aanslag door de Belastingdienst. De Belastingdienst is op basis van de wetgeving verantwoordelijk voor het opstellen van een gegevensspecificatie van de door ketenpartners aan te leveren gegevens. Het is pas mogelijk voor de Belastingdienst om een specificatie op te stellen als het wetgevend proces volledig is doorlopen en de details van de nieuwe wetgeving volledig bekend zijn. 

Op basis van een expert-schatting is een periode van 1,5 jaar nodig voor ketenpartners om hun processen in te richten voor het delen van de gegevens waarbij het volgende tijdspad wordt nagestreefd:

De Staatssecretaris verwacht dat het voor een groot deel van de vermogensbestanddelen, waaronder bank- en spaarproducten en beleggingen in financiële instrumenten, de overgang naar het nieuwe stelsel met ingang van 2025 mogelijk is. Op basis van gesprekken tussen het ministerie van Financiën en de Nederlandse financiële sector is de verwachting dat de benodigde gegevens voor het nieuwe box 3 stelsel op jaarbasis kan worden ontsloten en ter beschikking kan worden gesteld.

Nader onderzocht moet worden welke gevolgen een overgang naar heffing op basis van werkelijk rendement heeft op de huidige gegevenslevering onder box 3 voor de berekening van de toeslagen en hoe deze gegevenslevering in het nieuwe stelsel gewaarborgd kan worden.

De Staatssecretaris ziet in dat een overgang naar een stelsel van werkelijk rendement voor financiële instellingen een behoorlijke impact heeft. Dit komt omdat zij meer gegevens en in sommige gevallen eerder gegevens aan de Belastingdienst moeten leveren. Het opstellen van de specificaties ten behoeve van het renseigneren en het afstemmen met de financiële instellingen zal daardoor substantieel eerder dan voor eind 2023 moeten starten omdat er anders te weinig tijd is om de benodigde aanpassingen in de administraties van de financiële instellingen te kunnen doorvoeren.

De financiële instellingen moeten de administraties per 31 december 2024 operationeel hebben om per 1 januari 2025 de juiste gegevens te kunnen registreren. Deze gegevens worden dan per 1 januari 2026 aan de Belastingdienst gerenseigneerd. De Staatssecretaris zal in overleg met de ketenpartners bepalen in hoeverre deze invoeringstermijn ook voor hen haalbaar is. Hierbij is het belangrijk om op te merken dat bij een heffing op basis van werkelijk rendement over het belastingjaar 2025, gegevens over de periode 1 januari 2025 tot en met 31 december 2025 van belang zijn. Dit is anders dan het huidige systeem waar de belastingheffing is gebaseerd op de vermogensstand op 1 januari van het belastingjaar. In het nieuwe stelsel is er hierdoor weinig tijd tussen het beschikbaar komen van de benodigde gegevens en de start van de aangifteperiode in maart van het daaropvolgende kalenderjaar. De Staatssecretaris sluit, door de korte termijn, niet uit dat de door ketenpartners aangeleverde gegevens onjuist en onvolledig zijn om op te nemen in de vooraf ingevulde aangifte.