Impact corona nog beperkt opgenomen in begrotingen gemeenten

22/01/21

Onderzoek PwC onder gemeenten met meer dan 100.000 inwoners

De grootste gemeenten van Nederland houden in hun begrotingen voor 2021 nog nauwelijks rekening met een langdurige impact van de coronapandemie. Dat blijkt uit een onderzoek door PwC. Het accountants- en advieskantoor analyseerde de begrotingen van gemeenten met meer dan 100.000 inwoners.

Geen extra uitgaven begroot

‘Gemiddeld gezien zijn de begrotingen van de gemeenten in lijn met een jaar eerder’, licht Martine Koedijk, accountant en sectorvoorzitter lokale overheid bij PwC, toe. ‘Er is een lichte stijging te zien, maar het is niet zo dat gemeenten extra of andere uitgaven hebben begroot om de verdere impact van corona op te vangen. Ergens hadden we dat wel verwacht, maar doordat de begrotingen zijn opgesteld na de zomer zien we die impact nog beperkt terug. Toen ging men nog uit van een positiever scenario.’

Grotere gemeenten teren in op hun vermogen

Daarnaast blijkt dat gemiddeld gezien de grotere gemeenten interen op hun vermogen. ‘Wij zien meer onttrekkingen aan de reserves dan stortingen. Op de langere termijn is dit geen houdbare strategie’, aldus Koedijk.

De analyse van PwC laat zien dat de posten ‘sociaal domein’ (inkomensregelingen, participatie, WMO en zorg) en ‘bestuur en ondersteuning’ (inclusief overhead en reservestortingen), samen zestig procent, het grootste deel van de lasten omvatten. Ondanks de woningnood begroten de meeste gemeenten geen extra geld voor wonen.

Genoeg financiële buffers?

Veel gemeenten spreken wel in de risicoparagraaf bij hun begrotingen over de impact van een mogelijke nieuwe coronagolf. Die heeft volgens de besturen dan allereerst invloed op de posten economie, uitkeringen (inclusief Tozo-regeling) en gezondheidszorg. De vraag is of gemeenten dan genoeg financiële buffers hebben om de extra uitgaven op te vangen en of het Rijk dat voldoende compenseert, aldus Koedijk.

'Gemeenteraden zullen in deze onzekere tijden nog meer moeten monitoren.'

Martine KoedijkPwC

Rol van gemeenteraden des te belangrijker

‘De rol van de gemeenteraden is dit jaar dan ook des te belangrijker. Zij zullen nog meer moeten monitoren. Ons advies is ook om tussentijdse updates over het beleid en de financiën te vragen en daarmee de financiële positie van de gemeente op korte termijn te volgen. Maar blijf daarnaast ook kijken naar de verwachtingen op de lange termijn. Hoe zijn de ontwikkelingen van de structurele lasten en baten? En moet het beleid en de daaraan gekoppelde taken en uitgaven worden bijgestuurd? Grote verschuivingen moeten nu worden ingezet.’

Martine Koedijk ging in een eerder artikel al in op het vaststellen van de begroting in onzekere tijden. Lees meer over de aandachtspunten voor raads- en statenleden.