Nieuwe regels voor de cryptomarkt: innovatie omarmen en risico's beheersen

Sinds de introductie van Bitcoin in 2009 zijn cryptovaluta enorm populair geworden, met 2021 als historisch hoogtepunt. Ondanks kritiek, met name in de beginjaren, is de realiteit dat crypto een blijvertje is. De markt blijft zich in razend tempo ontwikkelen en wetgeving is op komst. Als gevolg, moeten banken, aanbieders van cryptodiensten en beleggers zich voorbereiden om hun huidige bedrijfsmodel toekomstbestendig maken. PwC helpt en ondersteunt u bij deze transformatie.

Wereldwijd zijn er momenteel meer dan vierhonderd miljoen mensen die handelen en beleggen in crypto-assets en accepteren retail websites crypto steeds vaker als betaalmiddel.  Bovendien is de technologie nauw verbonden met de virtuele economie van de Metaverse, dat als de toekomst van het internet wordt beschouwd. De groei van de crypto-industrie is grotendeels te danken aan specifieke kenmerken, zoals decentralisatie, veiligheid en snelheid van transacties.

Nieuwe regels voor de cryptomarkt: innovatie omarmen en risico's beheersen

Ondanks toenemende aanwezigheid op de financiële markt is de crypto-industrie lange tijd grotendeels ongereguleerd gebleven, met name in Europa. Dit zal veranderen in 2023 wanneer nieuwe regulering in werking treedt.  De Anti-Money Laundering Directive 5 (AMLD5) is momenteel de enige wet die betrekking heeft op virtuele activa. Maar met de inwerkingtreding van onder andere  de Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA) wordt een belangrijke stap gezet in de regulering van deze markt met het doel verduidelijking aan te brengen voor bedrijven en investeerders.

De regelgeving weerspiegelt het groeiende belang van crypto-activa en de behoefte aan een consistent en voorspelbaar regelgevend kader. PwC kan u helpen wegwijs te worden in de veranderingen, de onzekerheden rond crypto weg te nemen en u te laten zien hoe u de risico's van crypto-activa efficiënt kunt beperken.

De complexiteit van een ongereguleerde industrie

Het pseudo-anonieme en wereldwijde karakter van crypto-assets, in combinatie met een ongereguleerde markt, heeft de industrie aantrekkelijk gemaakt, , ook onder degenen die betrokken zijn bij de aankoop van illegale goederen. Door de specifieke kenmerken zijn crypto-activa zeer geschikt om geld wit te wassen en de opbrengsten van illegale activiteiten te verbergen. De preventie van witwassen was dan ook het eerste gebied waarop regelgeving voor crypto-activa werd ingevoerd. Met de invoering in 2018 van ADML5 namen de Europese regelgevers stappen om de risico’s van deze nieuwe producten te beperken en de wetgeving in de hele EU te harmoniseren. Via deze richtlijn worden eisen gesteld aan aanbieders van crypto-activa op basis van een risicobeoordeling.

De vereisten van de AMLD5 zijn omgezet in de nationale wetgeving van de lidstaten, wat heeft geleid tot verschillen in toepassing binnen de EU. De AMLD5 legt aanbieders van crypto-activa overal een registratieplicht op, maar verscheidene landen legden strengere regels op. Duitsland introduceerde een vergunningenstelsel, terwijl Nederland eist dat de crypto-asset service providers (CASP's) aan de Wwft en de Sanctiewet voldoen om geregistreerd te worden en het recht te krijgen om te opereren.

De verschillende nationale invulling van de richtlijn maakt het voor bepaalde partijen mogelijk om strenge regelgeving te omzeilen door een ander vestigingsland te kiezen om zo gebruik te maken van een soepeler regime.

Het toenemende gebruik van crypto-activa en de daarmee samenhangende risico's hebben ervoor gezorgd dat regelgevers en toezichthouders gewerkt hebben aan een uniform Europees kader. Hiermee moet de sector, die ontembaar leek vanwege zijn vluchtige en pseudo-anonieme karakter, op een stabiele en veilige manier onderdeel gaan uitmaken van het financiële systeem.

Financiële instellingen zoals banken, betalingsdienstaanbieders en CASP’s moeten zich voorbereiden op de invoering van de eisen van nieuwe regelgeving en zich tegelijkertijd bewust zijn van de risico's  van  crypto-activa en het beheer hiervan.

Wat verandert er en wanneer?

2023 is cruciaal voor de crypto-asset markt, omdat er meerdere regelgevingskaders geïntroduceerd worden, waarvan we hier op vier ingaan: Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA), Transfer of Funds Regulation (TFR), het Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) en de Crypto-Asset Prudential Standards van de Bank for International Settlements (BIS).

Wat verandert er en wanneer?

Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA)

De langverwachte MiCA-verordening zal naar verwachting in april 2023 in werking treden na de stemming van het Europees Parlement. De effecten van de verordening worden eind 2024, na een overgangsperiode van achttien maanden, volledig merkbaar.

De verordening vervangt bestaande nationale kaders vervangen en stelt uniforme regels vast voor crypto-activa op EU-niveau. MiCA voorziet onder meer in het volgende.

  • De verordening bevat een catalogus van in totaal tien diensten die als 'crypto-activadiensten' worden gedefinieerd en is niet van toepassing op crypto-activa die onder de bestaande wetgeving over financiële diensten vallen (bv. tokens voor effecten die als financiële instrumenten onder MiFID II vallen). De wet biedt daarmee rechtszekerheid voor crypto-activa die niet onder de bestaande EU-wetgeving vallen;
  • Het bevat specifieke regels voor stablecoins, ook wanneer deze als ‘elektronisch geld’ worden gekenmerkt;
  • Er worden uniforme vereisten vastgesteld voor transparantie en openbaarmaking voor de uitgifte van crypto-activa en de organisatie en governance van aanbieders van crypto-activadiensten;
  • Preventie van marktmisbruik;
  • Vergunningplicht voor CASP's.

Meer weten over MiCA

Transfer of Funds Regulation (TFR)

In het kader van het toekomstige Europese AML/CFT-wetgevingspakket heeft de Europese Commissie voorgesteld om de Transfer of Funds Regulation te herzien. Hiermee wordt de bestaande verplichting voor financiële instellingen uitgebreid met het toevoegen van informatie over de begunstigde en de opdrachtgever van transacties met crypto-assets. TRF is de uitvoering van aanbeveling nr. 16 van de Financial Action Task Force (FATF), ook bekend als de ''travel rule'.

De TFR treedt naar verwachting samen met MiCA eind 2024 in werking. Ondertussen werken verschillende Europese regelgevende instanties aan technische reguleringsnormen en richtlijnen om de TFR te verrijken.

Deze verordening is relevant vanwege de volgende punten:

  • De overdracht van crypto-activa valt onder de TFR;
  • De verordening vereist dat CASP's informatie over de verzender en de ontvanger met de transactie meesturen voor alle transacties in crypto-activa.
  • Uitzondering: TFR zal niet van toepassing zijn op ‘private wallets’ en P2P-overdrachten die zonder provider worden verricht.

Crypto-Assets Reporting Framework (CARF)

Het derde relevante document dat we uitlichten is in oktober 2022 door de OESO gepubliceerd en heeft betrekking op de rapportage van crypto-activa. Het raamwerk is voornamelijk gebaseerd op het Common Reporting Standard-model.

Het CARF heeft betrekking op:

  • Crypto-activa met een rapportageplicht;
  • Tussenpersonen en dienstverleners die onderworpen zijn aan het aanleveren van  fiscale informatie;
  • Transacties (en bijbehorende informatie) die onderworpen zijn aan rapportage;
  • Due diligence-procedures om (directe of indirecte) gebruikers van crypto-activa te identificeren en de relevante belastingjurisdicties te bepalen voor rapportage- en uitwisselingsdoeleinden.

De drie soorten transacties die moeten worden gemeld zijn:

  • ·Uitwisselingen tussen relevante crypto-activa en fiatvaluta's;
  • Uitwisselingen tussen één of meer vormen van relevante crypto-activa;
  • Overdrachten (waaronder retailbetalingstransacties) van relevante crypto-activa.

Meer over CARF

BIS Prudential Standards for Crypto-Assets

Begin 2023 publiceerde de BIS haar definitieve prudentiële normen voor de blootstelling van banken aan crypto-activa, die in januari 2025 in werking zal treden.

De norm schrijft voor dat banken ongedekte crypto-activa en stablecoins met niet-functionerende stabilisatiemechanismen aan een conservatieve prudentiële behandeling onderwerpen. Banken moeten crypto-activa doorlopend in twee groepen indelen:

  • Getokeniseerde traditionele activa en stablecoins;
  • Getokeniseerde traditionele activa en stablecoins die niet aan de classificatievoorwaarden voldoen en crypto's zonder dekking.

Deze twee groepen zullen onderworpen zijn aan kapitaalvereisten en aan andere relevante vereisten zoals operationeel risico, adequate liquiditeitsvereisten, hefboomwerkingsratio etc.

Meer over BIS-norman

Hoe wordt uw bedrijf beïnvloed?

Banken en andere financiële instellingen

Voor traditionele en digitale banken, voor payment service providers (PSP’s) en andere financiële instellingen hebben de nieuwe cryptoregelgevingen aanzienlijke impact en zij moeten de nodige stappen nemen om zich voor te bereiden.

Ongeacht of uw instelling cryptocurrencies en aanbieders van crypto-assets opneemt in uw risk appetite, diensten of producten, kunt u toch gevolgen ondervinden.

  • Crypto-activa brengen een groot risico voor financiële criminaliteit met zich mee, waardoor financiële instellingen ervoor moeten zorgen dat hun due diligence-maatregelen zijn afgestemd op deze producten en klanten;
  • Crypto-activa hebben een grote impact op het milieu, wat betekent dat banken te maken krijgen met ESG-rapportageverplichtingen als zij CASP’s als klanten hebben;
  • Aangezien volgens de MiCA alle CASP's een vergunning moeten hebben, moeten banken, PSP's en andere financiële partijen controles invoeren om te voorkomen dat zij zakendoen met illegale CASP's;
  • Banken, PSP's en andere financiële instellingen moeten op de hoogte zijn van de nieuwe regelgeving om eventuele risico's voor hun klanten met betrekking tot het gebruik van cryptocurrencies te kunnen identificeren. De hoge volatiliteit van deze producten kan ook gevolgen hebben voor de liquiditeit van de klant en dus van de financiële instellingen.

Crypto-Asset Service Providers (CASP's)

Alle instellingen die actief zijn in de financiële sector ondervinden de gevolgen van de nieuwe regelgeving,  maar degenen die centraal staan in de regelgeving zijn de CASP's.

MiCA, TFR, CARF en de BIS-normen bevatten regels die CASP’s classificeren, rapportageverplichtingen opleggen voor hun activiteiten en eisen stellen aan kapitaal en AML-procedures. Als gevolg hiervan zijn de CASP's de eersten die ervoor moeten zorgen dat zij over een degelijk risico- en compliancekader beschikken tegen de tijd dat de regelgeving van kracht wordt.

Hoe kan PwC u helpen in uw reis?

Als we naar de toekomst kijken is het duidelijk dat de crypto-industrie op weg is naar groei en verandering. Om ervoor te zorgen dat uw organisatie volledig voorbereid is, hebben we een reeks oplossingen ontwikkeld die specifiek bedoeld zijn om u te helpen aan de wettelijke vereisten te voldoen en tegelijkertijd de kansen te grijpen die crypto-activa bieden. Terwijl u de risico’s van cryptovaluta beperkt, kunt u op deze manier een concurrentievoordeel behalen in deze nog onvolwassen markt. 

PwC biedt multidisciplinaire teams met een ruime ervaring in legal & regulatory compliance, financieel risicobeheer en crypto- en blockchaintechnologie om u te helpen de nieuwe regelgeving na te leven.

Hoe kan PwC u helpen in uw reis?
Formuleren van een op maat gemaakte Risk Appetite voor cryptovaluta

Formuleren van een op maat gemaakte Risk Appetite voor cryptovaluta

Wij kunnen u ondersteunen bij de

  • strategische besluitvorming over cryptovaluta en dienstverleners
  • het formuleren van risk appetites
  • ideale inrichting van uw bedrijf en het afstemmen op de regelgeving.
Bijwerken van het compliance framework naar de eisen van de Crypto-regelgeving

Bijwerken van het compliance framework naar de eisen van de Crypto-regelgeving

Ons team van risico- en regelgevingsdeskundigen kan u ondersteunen bij het beoordelen van de gevolgen van MiCA, TFR of CARF voor u en uw klanten, en u helpen uw compliance- en controlekaders aan te passen aan de vereisten.

Upskilling  door onze Crypto-Assets- en Blockchain-experts

Upskilling  door onze Crypto-Assets- en Blockchain-experts

De belangrijkste stap in de voorbereiding op de nieuwe crypto-regelgeving is ervoor te zorgen dat het management en het personeel de theoretische, technische en regelgevende implicaties begrijpt. PwC kan opleidingsprogramma's/ kennisuitwisselingssessies over Crypto-Assets/Blockchain en andere gerelateerde onderwerpen faciliteren

CASP's ondersteunen bij het verkrijgen van een licentie

CASP's ondersteunen bij het verkrijgen van een licentie

PwC heeft uitgebreide ervaring met vergunningen. Wij kunnen u en uw klanten ondersteunen bij het verkrijgen van de juiste registraties en/of licenties. 

Implementatie van nieuwe technologie om de cryptotransactieketen te controleren

Implementatie van nieuwe technologie om de cryptotransactieketen te controleren

Met de opkomst van geavanceerde blockchaintechnologie moet ook uw onderneming wellicht geavanceerde technologie implementeren om de transactiestroom van uw bank of PSP te monitoren om zo financiële criminaliteit te voorkomen die door crypto-activa wordt gefaciliteerd.

Inzichten uit de marktpraktijk en deskundige begeleiding

Inzichten uit de marktpraktijk en deskundige begeleiding

Gezien onze kennis en ervaring in de financiële sector en de cryptomarkt kunnen wij actuele informatie verstrekken over trends in de crypto-industrie, best practices en ontwikkelingen in de regelgeving om u op voorsprong te houden of brengen.

Volg ons

Contact us

Anthony Kruizinga

Anthony Kruizinga

Partner, Risk & Regulation lead, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)61 308 76 37

Iris Bootsma

Iris Bootsma

Manager, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)68 267 74 15

Hide