Deels thuiswerken maakt Nederland niet armer, wel gelukkiger

Aantal dagen vanuit huis werken

In 2020 deed PwC ook al onderzoek naar de opbrengsten en kosten van thuiswerken, toen werknemers daartoe gedwongen werden door Covid-19. Na de pandemie zijn veel mensen die daartoe in staat zijn, een aantal dagen vanuit huis blijven werken. Nederland is daarin koploper: meer dan de helft van de beroepsbevolking werkt deels vanuit huis. Hybride werken is vanzelfsprekend en geaccepteerd voor zowel werkgevers als werknemers en zelfs geïnstitutionaliseerd in wetgeving.

Debat over thuiswerken op basis van feiten  

In de media zien we echter regelmatig berichten terug over organisaties waar het schuurt, vooral over werkgevers die hun werknemers graag wat meer op kantoor zouden zien. Het debat over de mogelijke impact van werken op afstand zal naar verwachting doorgaan. ‘Met dit onderzoek kijken we naar alle nieuwe gegevens en studies die de afgelopen jaren beschikbaar zijn gekomen en proberen we feiten te scheiden van meningen en anekdotisch bewijs’, zegt PwC’s hoofdeconoom Jan Willem Velthuijsen.

Thuiswerken verlaagt totale productie niet    

Een van de belangrijkste vragen die leeft rondom hybride werken is hoe het de productiviteit van werknemers beïnvloedt. Onderzoek daarnaar heeft nog geen eensluidend antwoord opgeleverd. Velthuijsen: ‘Wat we zien is dat de productie per werknemer is toegenomen; we produceren meer per persoon. Dat kan samenhangen met het gegeven dat mensen die vanuit huis werken geneigd zijn extra uren te werken. Of het werk efficiënter gebeurt, dus dat de productiviteit per uur toeneemt, is echter onduidelijk. We kunnen dus niet zomaar zeggen dat hybride werk ons rijker maakt, maar het maakt ons zeker niet armer.’ 

Positieve impact van thuiswerken op welzijn en duurzaamheid 

Recente data en meerdere nieuwe onderzoeken tonen aan dat twee tot drie dagen thuiswerken aanzienlijke voordelen biedt. Werknemers ervaren dat het hun welzijn verhoogt, onder meer omdat ze minder tijd kwijt zijn aan forensen en dus meer tijd hebben voor persoonlijke bezigheden. 'Het maakt werknemers gelukkiger’, stelt Velthuijsen. ‘Het scheelt bovendien een behoorlijk aantal werkkilometers, dus het draagt ook bij aan duurzaamheid.’   

Hybride werk kan innoverend vermogen van organisaties aantasten 

Hybride werk heeft voor werkgevers bovendien het voordeel dat ze minder kosten maken voor kantoorruimte. Een aspect van hybride werken waar ze echter waakzaam voor moeten zijn is een negatieve impact op samenwerking en innovatie, hoewel onderzoek daarnaar nog pril is en definitieve conclusies nog lang niet zijn getrokken. Velthuijsen: ‘Je hebt natuurlijk allerlei soorten innovatie. De grootste uitvindingen in de geschiedenis hangen niet samen met een optimale samenwerking in de kantooromgeving, maar worden gedaan door briljante einzelgängers. Innovatie in de zin van incrementele verbeteringen in producten of diensten of processen hangt echter vaak samen met samenwerking. En die neemt af naarmate de frequentie van het thuiswerken toeneemt. Samenwerken en echt contact maken gaat gemakkelijker als je fysiek bij elkaar zit.’ 

Optimaliseer balans tussen thuis en kantoor 

Bas van de Pas, leider van de people analytics-praktijk binnen PwC vindt dat werkgevers moeten kijken hoe ze de balans tussen thuis- en kantoorwerk kunnen optimaliseren. ‘Mensen dwingen terug te keren naar kantoor is het kind met het badwater weggooien. Het aanbieden van flexibele werkarrangementen maakt werkgevers bovendien aantrekkelijker. In tijden van krapte op de arbeidsmarkt is dat essentieel.’

Van de Pas benadrukt het belang van het vinden van een goede balans: ‘De uitkomsten van dit onderzoek zijn hoog-over en gaan over gemiddelden. Uiteindelijk moeten werkgevers samen met werknemers kijken hoe ze de balans tussen thuiswerk en kantoorwerk optimaliseren. In de zin van: wat is goed voor de werknemers en wat is goed voor de werkgever. Organisaties kunnen meten wie veel met wie samenwerkt, of waar de incrementele innovatie stokt ten opzichte van het verleden. Dat geeft hun concrete handvatten om strategieën te ontwikkelen om de eventuele negatieve impact van werken op afstand te minimaliseren terwijl ze blijven profiteren van de voordelen.'

Eerdere onderzoeken naar de opbrengsten en kosten van thuiswerken:

• De baten van thuiswerken zijn aanzienlijk
• (Te) veel thuiswerken kan op termijn 1,5 miljard kosten