Fiscale regelingen nodig voor stimuleren elektrisch rijden

Nederland is ‘e-ready’: onze infrastructuur is zo goed als klaar voor de definitieve transitie naar elektrisch rijden. Dat blijkt uit de jaarlijkse eReadiness Survey van PwC. Daarin prijkt ons land op de derde plaats van alle 28 onderzochte landen in de EU, Australië, Azië, het Midden-Oosten en de VS. Maar hoewel 85 procent van de Nederlandse bezitters van elektrische voertuigen (EV) tevreden is over zijn of haar auto, overweegt 31 procent om weer over te stappen op een vervoermiddel met een benzinemotor. 

Dat komt vooral door de kosten, zegt Bart van Osch. ‘Vijftien jaar geleden was de gemiddelde aanschafprijs van een (brandstof)auto 24.000 euro. Inmiddels is dat het dubbele: 48.000. Dat is voor de gemiddelde consument relatief onbetaalbaar. Wel zijn EV’s uit China een stuk goedkoper en daardoor zie je dat Europese fabrikanten nu ook modellen van tussen 20.000 en 25.000 euro op de markt brengen. Dat maakt het, al dan niet met privélease, voor de gewone consument langzamerhand weer bereikbaar.’

Wat dan weer niet helpt, is de stapsgewijze afbouw van fiscale stimuleringsregelingen, die jarenlang de motor waren achter de groeiende populariteit van elektrisch rijden. Zo daalt de korting op de motorrijtuigenbelasting voor emissievrije personenauto’s van 75 procent in 2025 naar 25 procent in de jaren daarna, om in 2030 volledig te vervallen. Ook de bijtellingsvoordelen voor zakelijke rijders lopen af. 

In sommige gemeentes zijn nog wel subsidieregelingen om je oude auto in te leveren voor de sloop, maar de algehele tendens is toch een duidelijk verschraling van fiscale stimuli. De reden daarvoor is simpelweg dat de elektrische auto voor de overheid minder geld in het laatje brengt, stelt Van Osch: ‘De auto is in Nederland altijd een belangrijke fiscale inkomstenpost geweest, meer dan in de ons omringende landen. Dat leverde meer dan tien miljard per jaar op aan bpm, motorrijtuigenbelasting en brandstofaccijns. Maar met een gunstige fiscale regeling voor EV’s gaan mensen meer stroom “tanken” dan brandstof, dus die inkomsten voor overheid lopen dan terug.’

Volgens Van Osch zou het beter zijn om elektrisch rijden fiscaal te blijven stimuleren. Daarnaast heeft hij vertrouwen in de marktwerking. Uit het onderzoek van PwC blijkt dat consumenten wereldwijd, naast een lage aanschafprijs, vooral waarde hechten aan praktische kenmerken zoals actieradius, laadtijd en batterijbetrouwbaarheid. 

Van Osch: ‘In Nederland zien we dat deze factoren ook hier het keuzegedrag beïnvloeden, zeker nu de financiële voordelen afnemen. De uitdaging ligt in het wegnemen van praktische barrières, zoals gebrek aan (snel)laadmogelijkheden en onzekerheid over gebruikskosten. Als marktpartijen en overheid erin slagen om het vertrouwen in elektrisch rijden te versterken, kan de transitie naar een emissievrije vloot alsnog binnen bereik blijven.’ 

En dat moet ook, al was het alleen al omdat – in ieder geval voorlopig – in 2035 alle in de EU nieuwe verkochte personenauto’s emissievrij moeten zijn. Terecht, meent Van Osch. ‘In China is de luchtkwaliteit in de binnensteden enorm aan het verbeteren, omdat elektrische auto’s nou eenmaal geen directe uitstoot veroorzaken. Dat is natuurlijk een heel goed voorbeeld van de kant die we met zijn allen op moeten.’