Ons zorgstelsel staat onder druk door de vergrijzing en de daarmee samenhangende toename van chronisch zieken. Technologische ontwikkelingen bieden hiervoor volgens Jeroen Tas van Philips een oplossing. ‘Maar daarvoor is wel een herziening van het zorgstelsel nodig.’
‘De gezondheidszorg is altijd gericht geweest op het, liefst snel, genezen van zieke mensen’, zegt de CEO Healthcare Informatics, Solutions & Services. ‘Door steeds meer kennis van ziekten en betere medicatie komen bijvoorbeeld infectieziekten nu veel minder voor. Chronische ziekten zijn daarentegen explosief gegroeid. Zo hebben een half miljard mensen in de wereld een hartziekte en eenzelfde aantal heeft diabetes.’
Demografie
‘Deze chronische ziekten worden vaak veroorzaakt door leefgewoonten, zoals voeding, roken en gebrek aan beweging. Verschillen in leefgewoonten hangen op hun beurt weer samen met de samenstelling van de bevolking, bijvoorbeeld wat betreft leeftijd, culturele achtergrond en opleidingsniveau. Demografie bepaalt dus voor een heel groot deel wat de behoeften in de zorg zijn.’
Vergrijzing
‘De helft van de kosten in de gezondheidszorg is bestemd voor slechts vijf procent van de mensen’, gaat Jeroen Tas verder. ‘Die vijf procent drukt zwaar op het zorgstelsel en deze groep bestaat voornamelijk uit ouderen met meerdere chronische ziekten. In deze context denken we bij Philips dat technologie een belangrijk onderdeel van de oplossing is.’
Zorgsystemen lopen achter op technologie
Tegelijkertijd ziet Jeroen Tas dat nog niet alle beschikbare technologische toepassingen op een grootschalige manier worden toegepast. Dit is omdat het zorgsysteem en alle bijbehorende processen volgens hem behoorlijk achterlopen op de snelle technologische ontwikkelingen.
‘In Nederland is de zorg heel gefragmenteerd. Alle psychosociale en lichamelijke deelproblemen worden afzonderlijk en door verschillende instanties aangepakt, zoals thuiszorg en wijkverpleging.’
Klinische en sociale zorg
‘Ik zie daarbij een sterke scheiding tussen klinische zorg en sociale zorg, terwijl dat toch twee zijden van dezelfde munt zijn. Als je kijkt naar wat iemands gezondheid beïnvloedt, is het klinische aspect relatief klein, ongeveer twintig procent volgens toonaangevende studies.
Die studies geven ook aan dat het voor veertig procent gaat om socio-economische factoren: woonomgeving, sociale structuur, budget, bestedingspatronen en degelijke, en voor dertig procent over gedrag, zoals eetgewoonten, beweging en stress, en voor tien procent over zaken als lucht- en waterkwaliteit.’
Totaal behoeftepakket
Om bijvoorbeeld ouderen die zelfstandig wonen zorg te bieden, moet je uitgaan van het totale behoeftepakket van die persoon, vindt Jeroen Tas. ‘Dit is belangrijk, want zelfstandig wonen heeft een positieve invloed op de gezondheid van ouderen. In de Verenigde Staten heeft Philips daarom het alarmeringssysteem Lifeline op de markt gebracht, waarmee ouderen niet alleen met één druk op de knop om hulp kunnen vragen, maar waarmee de drager ook kan worden gemonitord.’ (Zie kader)
Zorg-ecosysteem
Philips ziet zijn rol niet beperkt tot die van alleen leverancier van gezondheidszorgproducten, maar ziet zichzelf ook als een bedrijf dat technische middelen kan inzetten die samenwerking in de zorgketen bevorderen en zo bijdragen aan het neerzetten van een nieuw zorg-ecosysteem. Dat systeem moet in de plaats komen van de huidige gefragmenteerde zorgomgeving. ‘We kunnen het vergoedingenstelsel niet veranderen, maar we kunnen het uitwisselen van informatie tussen instanties wel makkelijker maken.’
Data-analyse
‘We hebben bijvoorbeeld algoritmen waarmee we kunnen inschatten welke soort hulp iemand nodig heeft. Voor zo’n analyse heb je data uit de verschillende dossiers van de patiënt nodig en moet je in staat zijn die gegevens uit te wisselen en te aggregeren. Die informatie kun je samenbrengen op een platform waarvan de inhoud is versleuteld. De patiënt heeft de sleutel en kan een zorgteam of een huisarts toegang geven tot de informatie of een deel ervan.’
Vergoedingensysteem
Door het koppelen van data krijgen patiënten altijd de juiste zorg op het juiste moment. ‘Iedereen ziet dat we daar naartoe moeten, maar we hebben systemen die de andere kant op werken. In de zorg wordt bijvoorbeeld nog gewerkt met het model “betalen per behandeling”, omdat dit makkelijk te meten is. Maar een vergoeding gebaseerd op de uitkomst is beter, want dan staan genezing en preventie centraal. Iemand van het roken afhelpen maakt impact, maar in het huidige systeem wordt het voor verzekeraars pas relevant als een roker bij een dokter komt met gezondheidsklachten.’
Proactief monitoren
Of een arts iemand echt gezonder heeft gemaakt en of behandelingen echt werken, is echter steeds beter te meten. ‘Je kunt bijvoorbeeld een patiëntengroep uit een bepaalde leeftijdscategorie onderzoeken en kijken welke zorg zij ontvangen. Vervolgens kun je deze groep proactief monitoren en kijken of bepaalde medicijnen of behandelingen bijvoorbeeld leiden tot minder dokters- en ziekenhuisbezoek.’
Toekomst ziekenhuizen
In de toekomst zal een ziekenhuisopname zelfs meer uitzondering zijn dan regel en door technologische ontwikkelingen zullen onderzoeken in ziekenhuizen steeds minder ingrijpend worden. ‘Ziekenhuisopnames duren korter, omdat de monitoring thuis plaatsvindt en veel specialistenwerk gebeurt op afstand. Ziekenhuizen worden ook steeds meer kenniscentra. Kijk bijvoorbeeld naar het Radboudumc in Nijmegen waar Bas Bloem, hoogleraar neurologische bewegingsstoornissen, bezig is met het bouwen van een echte wereldwijde Parkinson knowledge hub.’
Techniek maakt zorg toegankelijker
Lifeline is een van de technische oplossingen waarmee Philips de zorg toegankelijker en efficiënter wil maken. Met het alarmeringssysteem kan snel passende zorg worden ingeschakeld.
‘Lifeline registreert bijvoorbeeld of iemand is gevallen’, vertelt Jeroen Tas van Philips. ‘Bovendien kan het systeem ook de kans berekenen dat iemand gaat vallen, op basis van ingevoerde ziektegegevens en het geregistreerde gedrag van de gebruiker. Bij dat laatste kun je denken aan iemand die steeds langzamer opstaat of steeds minder beweegt.’
Als iemand bewusteloos is, belt het apparaat zelf, zodat een callcentermedewerker kan proberen contact te krijgen met de oudere en hulp kan sturen als dit niet lukt. Ook kan Lifeline via een voice service zeggen wanneer iemand zijn of haar pillen moet innemen.
Minder ziekenhuisopnames
Een ander voorbeeld van een technologische oplossing is het Lumify ultrasound system. Hiermee kunnen (huis)artsen zelf een echoscopie doen en de beelden op een tablet bekijken. Jeroen Tas: ‘Huisartsen kunnen dan een cardioloog op afstand laten meekijken met de beelden en dit betekent dat specialisten worden betrokken zonder dat de patiënt naar het ziekenhuis hoeft te komen.’
Gerelateerde content
Contact
Volg ons
