Basel III & CRD IV

Beloningsbeleid

Beloningsbeleid (onderdeel van CRD IV) is een duidelijk voorbeeld van een verschil van benadering tussen EU-toezichthouders. De nieuwe richtlijnen zetten uiteen dat bonussen voor duidelijke ‘risk takers’ het basissalaris niet mogen overstijgen. Tegelijkertijd is de European Banking Authority (EBA) de definitie van ‘risk-taker’ aan het uitbreiden, wat ertoe leidt dat deze richtlijnen straks gelden voor een groter gedeelte van het personeel.

De impact van deze richtlijn krijgt op dit moment erg veel aandacht en veroorzaakt de nodige bezorgdheid, vooral onder banken in het Verenigd Koninkrijk. In andere EU-landen is dit veel minder een punt van zorg, doordat de bonussen een kleiner gedeelte vormen van het gehele salaris. Overigens is de verwachting dat de ‘bonus cap’ in Nederland op 20 procent van het vaste salaris gesteld zal worden, in plaats van 100 procent.

Bezorgdheid om extra kapitaal- en liquiditeitsvereisten

Onder de grotere banken is de bezorgdheid over de impact van de additionele kapitaalbuffers wellicht nog groter dan het beloningsbeleid. De verschillende systemic-, bankspecifieke en capital conservation-buffers zullen de totale kapitaalsvereisten voor een wereldwijd systeemrelevante bankengroep kunnen laten oplopen tot 18 procent. Van de Nederlandse banken is ING aangewezen als wereldwijd systeemrelevante bankengroep.

Kleinere instellingen kunnen ook geconfronteerd worden met vereisten die een aantal procentpunten hoger zijn dan het internationale minimum onder Basel III – in sommige gevallen wordt dit gedreven door de Leverage Ratio. De Leverage Ratio houdt namelijk geen rekening met risicowegingen van bank activa, waardoor het kan zijn dat een relatief risico mitigerende bank met een sterke kapitaalratio toch niet voldoet aan een Leverage Ratio van drie procent.

Het omgaan met hogere kosten wordt verder bemoeilijkt door de raakvlakken tussen de verschillende elementen van regelgeving. Een instelling die bijvoorbeeld besluit meer high quality liquid assets aan te houden, om zijn Liquidity Coverage Ratio (LCR) te verhogen, zal erachter komen dat extra kapitaal nodig is om het kapitaalbeslag voor deze liquide activa op te vangen. Gelijktijdig dient de instelling er rekening mee te houden dat de Leverage Ratio nog op een goed niveau gerapporteerd kan worden.

Het zal voor veel banken en toezichthouders een uitdaging zijn om te beslissen in welke volgorde prioriteit moet worden gegeven aan de verschillende ratio’s.

Bankenratings

Ook de ratings zijn een zorg voor de banken. Veel grote banken maken gebruik van interne modellen voor het bepalen van kapitaalbeslag voor kredietrisico. In sommige gevallen worden ook interne modellen gebruikt voor het bepalen van het kapitaalbeslag voor markt en operationeel risico. De impact van de nieuwe regelgeving wordt per land verschillend ingeschat . Waar de CRR een single rulebook is dat geldt voor elk EU-land, kan CRD IV in verschillende landen anders worden toegepast. Onder de nieuwe regelgeving kunnen de toezichthouders aansturen op het gebruik van interne modellen (IRB), wat kan leiden tot significant hogere kosten.

Tenslotte bestaat bezorgdheid over het opleggen van veel hogere sancties dan die nu nog gelden in de meeste landen. Boetes van 10 procent van de opbrengsten voor elke overtreding zijn zeker fors en kunnen daarnaast leiden tot een nog hogere reputatieschade. De ongewenste publiciteit die deze boetes en sancties veroorzaken, zullen verregaande consequenties hebben – niet alleen voor de bank, maar mogelijk ook voor de sector als geheel.

Is dit een nekslag?

In een breder perspectief zijnbanken bang dat de alomvattende last van regelgeving (inclusief EMIR, MiFID II, Recovery & Resolution en extraterritoriale implicaties van US-regelgeving, etc.) een nekslag kan zijn voor hun organisaties. De additionele kapitaal- en compliance-kosten hebbenimpact op het prijsbeleid, winstgevendheid en de levensvatbaarheid van bepaalde producten en business modellen.

Ook zijn er structurele wijzigingen waar strijd over geleverd zal worden. Duitsland heeft de leiding genomen door een wet te accepteren voor het scheiden van handelsactiviteiten en andere activiteiten, Frankrijk lijkt hierin spoedig te volgen. Dit in tegenstelling tot de UK, waar voorstellen voor ring-fencing nog ver weg zijn van een mogelijke implementatie.

Strategische discussie mag niet uitblijven

Mede daardoor is het verrassend dat er weinig discussie is over eventuele wijzigingen in business modellen. Het lijkt erop dat de meeste banken te druk bezig zijn geweest met onmiddellijke acties om aan de regelgeving te voldoen en daardoor minder aandacht hebben om de economische en demografische impact op specifieke producten en het business model te evalueren. Ze kunnen hierin ook zijn afgehouden door de voortslepende onzekerheid met betrekking tot de details van de nieuwe regelgeving, de impact hiervan en toekomstige uitdagingen, inclusief een mogelijke ‘Basel IV’. Ondanks deze onzekerheid mag de strategische discussie niet uitblijven.

Ondanks dat CRD IV en CRR zijn goedgekeurd, is er nog steeds een significant groot aantal technische standaarden die de EBA moet finaliseren. Ondanks dat de EBA een EU-brede standaardisatie voor ogen heeft, lijken de gedachten over de regelgeving binnen de EU nog verschillende kanten uit te gaan. Een goed voorbeeld hiervan is de Leverage Ratio. Er zijn geluiden in de UK en in Nederland om de minimale Leverage Ratio te verhogen, terwijl Duitsland opteert de Leverage Ratio onderdeel van Pillar 2 te maken om toezichthouders meer flexibiliteit te geven voor instelling specifieke vereisten.

Verschillen versterken elkaar

Het Duits initiatief voor ring-fencing toont de verschillen in snelheid ten aanzien van veranderingen. Een ander verschil is de behoedzaamheid van een aantal toezichthouders ten aanzien van interne modellen. Dit ondanks de verschuiving van het steunen op externe ratings naar andere factoren voor risicobeoordeling en het opleggen van het gebruik van interne modellen aan bepaalde banken. Deze verschillen worden versterkt door de tendens onder veel toezichthouders in de EU om bepaalde ruimte te hebben om naar eigen oordeel de toepassing van regelgeving op te leggen.

Het omgaan met deze omslachtigheid en de verwarrende mismatch die de verschillende aanpakken veroorzaken, zorgen vanzelfsprekend voor de nodige hoofdbrekens voor internationale bankengroepen. Als de home supervisor de regels op de ene manier interpreteert, kunnen host supervisors daar weer een andere kijk erop hebben. Het belang van een specifieke bank voor een lokale markt kan ertoe leiden dat de lokale toezichthouder zoveel vereisten van regelgeving oplegt dat de lokale operatie niet in staat is deze vereisten te managen.

Hoe kan uw bank grip krijgen op alle bovenstaande onzekerheden, complexiteiten en inconsistenties?

Allereerst zal onderkend moeten worden dat deze niet zullen verdwijnen. Ook is het onwaarschijnlijk dat er een volledig gelijk speelveld zal zijn en dat de meeste toezichthouders bepaalde onderdelen weloverwogen grijs houden om op die manier zoveel mogelijk flexibiliteit te kunnen toepassen. Langzaam aan begint zich ook de impact op prijsbeleid, structuren en de business modellen in hoofdlijnen te ontwikkelen.

Uw bank kan zich sterk positioneren door vooruitstrevend te handelen en te bepalen welke business waarschijnlijk het meest winstgevend en strategisch het meest relevant is. Op die manier bent u in staat om uw kapitaal en mensen in te zetten op de voor u meest effectieve wijze.

Het zal cruciaal zijn voor banken, nationale bankenverenigingen en nationale toezichthouders om voldoende ondersteuning en input te bieden aan de EBA. De EBA is namelijk nog bezig de technische standaarden te finaliseren, zodat de definitieve regelgeving praktisch is en geen onbedoelde schadelijke consequenties heeft.

Het zal in de komende maanden ook cruciaal zijn welke tactische beslissingen genomen worden om een antwoord te hebben op de aangepaste rapportagevereisten. Deze vereisten gaan namelijk al in vanaf 1 januari 2014. Dit ondanks dat de details niet op tijd gefinaliseerd zullen worden, waardoor ze niet tijdig ingepast kan worden in de rapportagesystemen.

Blijf op de hoogte van collega-banken

Ondanks dat er een bepaalde onzekerheid zal blijven, begint zich een consensus tussen banken en hun nationale toezichthouders te ontwikkelen over hoe bepaalde aspecten van de regelgeving toegepast moet worden. Het is belangrijk op de hoogte te blijven van de acties van uw collega-banken en hoe toezichthouders hierop reageren. Dit is cruciaal in het bepalen van de juiste koers.

Het staat vast dat het moeilijk is om volledig zelfstandig te handelen. Het is van vitaal belang dat u begrip hebt en kennis neemt van de talloze onderlinge afhankelijkheden. Al uw evaluaties zullen beoordeeld moeten worden vanuit de instelling zelf, alsook vanuit een geconsolideerd oogpunt. Een heroriëntatie van de vestigingsplaats of van waar de feitelijke dienstverlening plaatsvindt, kan een onderdeel zijn van deze evaluatie. In het geval dat uw bank zijn hoofdkantoor heeft buiten de EU, zal het erg belangrijk zijn dat het bestuur de nuances en implicaties begrijpt. Dit omvat ook instelling-specifieke en geconsolideerde overwegingen.

Game changer

CRD IV en CRR zullen het bankieren voor EU-banken veranderen. De banken die de regeldruk het beste het hoofd weten te bieden, zullen dit inbouwen in hun strategie, de juiste tactische beslissingen nemen en hun reputatie versterken.