Definitief geen deal
Als er geen nieuwe onderhandeling komt of het Britse parlement ook met een herziene overeenkomst niet instemt, zal een Brexit plaatsvinden zonder transitieperiode en zonder nadere afspraken. Dit kan zeer disruptief uitwerken. Waarom is iedereen hier eigenlijk zo bang voor? Met de VS en China hebben we immers ook geen handelsovereenkomsten en kunnen we prima zaken doen?
Het belangrijkste element hierin is de internationale verwevenheid van de supply chain van veel bedrijven wat tot grote just-in-time handelsstromen in strak geregisseerde processen leidt. Als goederen aan de grens gecontroleerd moeten worden en formaliteiten moeten worden afgehandeld zonder dat daar de juiste infrastructuur en personeel voor is, zal dit tot vertragingen en extra kosten leiden. Wij zien dat bedrijven zich noodgedwongen op deze disruptie aan het voorbereiden zijn. Zo zijn bedrijven al bezig met het aanleggen van noodvoorraden rondom de Brexit datum. Dit om te voorkomen dat er bijvoorbeeld niet kan worden voldaan aan contractuele verplichtingen tot levering, of dat een bedrijfsproces tijdelijk stil komt te liggen.
Ondanks dat zowel de EU als het VK druk bezig zijn met voorbereidingen te treffen voor een ‘no deal’ Brexit, is het maar zeer de vraag of de overheden hiervoor klaar zijn. En als de overheden er al klaar voor zijn, dan nog kan er niet voorkomen worden dat er chaos ontstaat doordat bedrijven niet voldoende bekend zijn met de controles en formaliteiten om voldoende voorbereid bij de douane aan te komen. Denk maar eens aan de situatie dat een rij vrachtwagens voor een ferry naar het VK klaarstaat en er voor in de rij een aantal niet voldoet aan de regelgeving. Is er infrastructurele capaciteit om deze vrachtwagens te stallen? Wat is het effect van vertraging op bijvoorbeeld de verse producten van andere vrachtwagens? Allemaal zaken die een onderneming zich af moet vragen.
In het scenario dat er geen deal is kunnen de EU en het VK unaniem beslissen om de termijn van uittreding te verlengen om bedrijven en zichzelf meer tijd te geven om zich voor te bereiden. Dit alternatief lijkt ons niet onwaarschijnlijk wat tot op het laatste moment nog kan worden afgesproken.
Het Britse parlement stemt alsnog in
Als het Britse parlement na heronderhandeling alsnog instemt met de uittredingsovereenkomst zal het VK per 29 maart 2019 de EU verlaten. Een transitieperiode zal vervolgens in werking treden waardoor voor veel regelingen het VK voorlopig zal worden behandeld (tot 31 december 2020) alsof het lid van de EU is. Hiertoe behoren alle rechten en plichten van het EU lidmaatschap wat onder andere betekent dat het vrije verkeer van personen en goederen onbeperkt van toepassing zal blijven gedurende de transitieperiode. Na deze periode zal het VK daadwerkelijk een derde land zijn waardoor de Europese afspraken omtrent vrij verkeer van goederen en personen niet meer van toepassing zijn. Hoe echter de nieuwe handelsrelatie eruit zal zien na de transitiefase is momenteel onduidelijk en zal naar verwachting tot diep in 2020 onduidelijk blijven.
Ook is het nog maar de vraag of de EU en het VK tijdens de transitieperiode in staat zullen zijn een handelsovereenkomst te sluiten. Effectief is er maar iets meer dan een jaar voor de onderhandelingen, wat op zijn minst gezegd zeer ambitieus is. De mogelijkheid is dus reëel dat de termijn van de transitieperiode verlengd moet worden dan wel dat partijen er niet uit komen en er alsnog een Brexit komt zonder afspraken over de nieuwe handelsrelatie. Dan treedt de fel bekritiseerde backstop in werking waarbij de facto Noord Ierland voor een groot gedeelte de EU wetgeving zal moeten blijven volgen en de echte grens tussen de EU en het VK in de Ierse zee komt te liggen. Ondanks alle onzekerheden over de uiteindelijke uitkomst kunnen we echter wel concluderen dat in alle gevallen het VK een derde land voor de EU zal worden en onder andere het huidige vrije verkeer van goederen en personen niet langer mogelijk zal zijn.
Een nieuw referendum?
In de Brexit onderhandelingen is wel gebleken dat alles mogelijk is. Dus ook de optie van een nieuw referendum kan niet worden uitgesloten. Wij achten de kans dat er een nieuw referendum komt, waarbij opnieuw over de vraag kan worden gestemd of er uit de EU moet worden getreden, klein. Eerder zal een referendum gaan over de vraag of de voorliggende overeenkomst moet worden aangenomen of dat het VK uit de EU zal moeten vertrekken zonder afspraak. Wij verwachten dan ook niet dat de Brexit terug zal worden gedraaid door een nieuw referendum.
